Πρόκειται για το σπουδαιότερο, από κάθε άποψη, γεγονός στην ελληνική Επανάσταση του 1821. Κάθε χρόνο στις 10 του Απρίλη το ελληνικό κράτος κάνει «εντυπωσιακές» παράτες και όταν σβήνουν τα φώτα της γιορτής, μένει ο μύθος ενός κάστρου που το πολιόρκησαν οι Τούρκοι και οι ηρωικοί Έλληνες έκαναν «έξοδο». Η επίσημη ιστορία σταματάει εδώ, αποφεύγοντας τις κακοτοπιές. Και έχει πολλές…
Το επιτελικό σχέδιο των Οθωμανών
Το 1825 διαμορφώνεται το επιτελικό σχέδιο για την κατάπνιξη του «ζορμπαλικιού» των Ελλήνων, με τη συνδρομή ευρωπαίων αξιωματικών, όπως του επιτελάρχη του Ιμπραήμ, του Γάλλου συνταγματάρχη Σεβ. Στο σχέδιο θα συμβάλουν με στρατιωτικό υλικό, πληροφορίες και ανοιχτή κατασκοπία αγγλικές, γαλλικές και αυστριακές δυνάμεις. Ήξερε πολύ καλά ο Σολωμός τι έλεγε: «Αραπιάς άτι, Γάλλου νους, βόλι Τουρκιάς, τόπι Άγγλου».
Ουσιαστικά έφτιαχναν μία τανάλια όπου η μία λαβή της, η στρατιά του Ιμπραήμ, θα κυριαρχούσε στον Μοριά και η άλλη, η στρατιά του Κιουταχή κατεβαίνοντας από την Δυτική Ελλάδα θα έφτανε στην Κόρινθο το καλοκαίρι του 1825. Η μία λαβή έκλεισε, ο Ιμπραήμ ουσιαστικά κατέπνιξε την αντίσταση στην Πελοπόννησο. Η άλλη όμως, ο Κιουταχής, κόλλησε μπροστά στον φράκτη του Μεσολογγίου, ακυρώνοντας και τη νίκη του Ιμπραήμ που υποχρεώθηκε να αφήσει τον Μοριά και να έρθει κι αυτός στο Μεσολόγγι.
Είναι χαρακτηριστικό και επιβεβαιωμένο το γεγονός πως στις αρχές του Αυγούστου του 1825, μετά από αλλεπάλληλες μεγάλες νίκες των πολιορκημένων, ο Κιουταχής διέταξε κι έφτιαξαν τον τάφο του μπροστά στο Μεσολόγγι, θέλοντας έτσι να δείξει το χαρακτήρα ζωής και θανάτου που είχε η σύγκρουση. Και υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις να «θαφτούν» εκεί και αυτός κι ο Ιμπραήμ και οι ισχυρότερες δυνάμεις που είχε συγκεντρώσει η Οθωμανική αυτοκρατορία. Το γεγονός αυτό πιθανότατα θα οδηγούσε σε νίκη της ελληνικής Επανάστασης με τα δικά της όπλα, δηλαδή χωρίς εξάρτηση από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Το ήθελαν όλοι αυτό άραγε; Σίγουρα δεν το ήθελαν οι Μεγάλες Δυνάμεις.
Η ευκαιρία που χάθηκε(;)
Γράφει ο Δ. Φωτιάδης: «ήταν πια ξεκάθαρο πως σε τούτη τη στενή λουρίδα γης δινόταν ο πιο κρίσιμος αγώνας. Ο εχθρός κατάλαβε και μπροστά στον “φράκτη” θα ρίξει όλα τα ασκέρια και τις αρμάδες της Ανατολής. Αυτό δεν είχαν μάτια να το δουν οι δικοί μας πολιτικάντηδες»(1).
Ο Αύγουστος Φαμπρ στην «Ιστορία της πολιορκίας του Μεσολογγίου» που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1827 είναι κατηγορηματικός: «Αν μονάχα 6.000 καλά στρατεύματα συνέτρεχαν τις προσπάθειες της φρουράς, η πολιορκία θα λυνόταν και η στρατιά του Κιουταχή και του Ιμπραήμ θα καταστρεφόταν»(2).
Υπήρχαν αυτά τα στρατεύματα; Φυσικά! Στις αρχές του 1826, στην κορύφωση της σύγκρουσης στο Μεσολόγγι, η ελληνική κυβέρνηση έστειλε στράτευμα από 1.000 άνδρες (ο Σπυρομηλιός μιλά για 3.000) με επικεφαλής τους Κριεζώτη, Μαυροβουνιώτη και Χατζημιχάλη στη… Βηρυτό, μετά από πρόσκληση του Μπεσίνι, εμίρη του Λιβάνου! Την ίδια εποχή, 2.750 άντρες του ταχτικού στρατού με τον Φαβιέρο και περίπου 400 άτακτοι με τον Γκούρα στέλνονται σε εκστρατεία στην… Εύβοια!
Παρόλα αυτά, ο Καραϊσκάκης συγκεντρώνει 3.000 περίπου άντρες με σκοπό να καλύψει την Έξοδο των πολιορκημένων. Μόλις 3 μέρες(!) πριν την έξοδο, η κυβέρνηση αφαιρεί τη διοίκηση από τον Καραϊσκάκη και την αναθέτει στον Κώστα Μπότσαρη, με αποτέλεσμα να βγει χωρίς κάλυψη η φρουρά! Πολλές συμπτώσεις…
Έστω κι έτσι όμως το Μεσολόγγι δεν ηττήθηκε στρατιωτικά. «Τα μάτια η πείνα εμαύρισε…», για να θυμηθούμε πάλι τον Σολωμό. Αν είχε εφόδια το Μεσολόγγι δεν θα έπεφτε ποτέ! Αυτό δεν είναι αυθαίρετη εκτίμηση: Ο Γάλλος ναύαρχος Δεριγνύ διασώζει μια συνομιλία του μετά το τέλος της πολιορκίας όπου ο συνομιλητής του λέει: «Βλέπεις πως λιώνει εκείνο το χιόνι στα βουνά; Έτσι θα λιώναμε και εμείς αν το Μεσολόγγι είχε τροφές για 3 βδομάδες ακόμα»(3). Ο συνομιλητής του ήταν ο Ιμπραήμ πασάς!
Και γιατί … «τα μάτια η πείνα εμαύρισε»; Και φτάνουμε στο πιο κρίσιμο ερώτημα: ήταν νομοτελειακό να τελειώσουν οι τροφές των πολιορκημένων; Η απάντηση είναι όχι. Αρχικά να αναφερθούμε στο τεράστιο λάθος να μείνουν μέσα στην πόλη περίπου 7.000 άμαχοι. Αυτό ήταν καταστροφικό για την τροφοδοσία. Ήταν όντως απόφαση των ίδιων, πριν τους κατηγορήσουμε όμως ας συνυπολογίσουμε την εποχή και τις συνθήκες. Η πραγματική λύση θα ήταν η κυβέρνηση να αναλάβει την προστασία τους. Δυστυχώς η ελληνική κυβέρνηση είχε άλλα στο μυαλό της.
Στις 24 Ιούλη του 1825 και ενώ στο Μεσολόγγι οι πολιορκημένοι νικούν σε αλλεπάλληλες μάχες τον Κιουταχή, η ελληνική κυβέρνηση με αρχιγραμματέα τον Αλ. Μαυροκορδάτο αποφασίζει την περιβόητη «Πράξη υποτέλειας» προς την Αγγλία: «Άρθρον 1ον: Το Ελληνικόν έθνος δυνάμει της παρούσης πράξεως θέτει εκουσίως την ιεράν παρακαταθήκην της αυτού ελευθερίας, εθνικής ανεξαρτησίας και της πολιτικής αυτού υπάρξεως, υπό την μοναδικήν υπεράσπισιν της Μ. Βρετανίας».
Το έγγραφο αυτό έτρεξαν να το πάνε στο Λονδίνο, στον υπουργό Εξωτερικών Κάνιγγ. Σύμπτωση, μαζί με τους απεσταλμένους της κυβέρνησης, στο Λονδίνο, στις 29 Σεπτεμβρίου 1825 βρίσκονταν εκεί ο Ι. Ορλάνδος και ο Α. Λουριώτης, ως αντιπρόσωποι της Ελλάδας για να συζητήσουν με την αγγλική κυβέρνηση περί του δεύτερου δανείου. Με αυτά τα δεδομένα, οι Άγγλοι τραπεζίτες θα εγκρίνουν δάνειο 2.000.000 χρυσών λιρών με τοκογλυφικούς όρους. Συνέφερε λοιπόν την Αγγλία να νικήσουν οι Έλληνες στο Μεσολόγγι και, πιθανότατα, να αποκτήσουν μόνοι τους την ελευθερία τους;
Υπάρχει και συνέχεια: Το Μεσολόγγι το εφοδίαζε ο ελληνικός στόλος. Όταν, τον Δεκέμβρη του 1825, έφτασε έξω από την πόλη ο Ιμπραήμ, αντιπροσωπεία των πολιορκημένων έφυγε για το Ανάπλι για να ζητήσει βοήθεια. Στις επίμονες εκκλήσεις τους πήραν μόνο υποσχέσεις. Τελικά με έρανο(!) μάζεψαν 70.000 γρόσια. Ο Μιαούλης από την αρχή ξεκαθάρισε πως με το ποσό αυτό ήταν αδύνατον να συγκροτηθεί αξιόμαχος στόλος που θα έσπαγε τον αποκλεισμό. Στις 20 Μάρτη του 1826 ξεκίνησαν ελάχιστα πλοία που παρά τις ηρωικές τους προσπάθειες δεν κατάφεραν να περάσουν στο Μεσολόγγι τα εφόδια. Μην φανταστείτε τίποτα τρομερό: ένα φορτίο παξιμάδια έστελνε η Ελληνική κυβέρνηση στο Μεσολόγγι. Ακόμα όμως κι αυτό αν πέρναγε η πόλη θα άντεχε.
Πότε γίναν όλα αυτά; Μα μόλις είχαμε πάρει 2.000.000 χρυσές λίρες! Από αυτές το 58% φαγώθηκε από τους Άγγλους τραπεζίτες ενώ οι δύο Έλληνες διαπραγματευτές πήραν 37.000 χρυσές λίρες για τον κόπο τους! Η μίζα των αντιπροσώπων αρκούσε
για να σωθεί το Μεσολόγγι!
Ο στρατιωτικός διοικητής του Μεσολογγίου, στρατηγός Σπυρομήλιος είναι σαφής: «Το αγγλικόν κόμμα επεθύμει την πτώσιν του Μεσολογγίου ώστε να αποκατασταθή ευκόλως η Πελοπόννησος ως εν πριγκηπάτον»(4).
Υπερβολές; Πώς αλλιώς μπορούν να εξηγηθούν όλα αυτά που προαναφέρθηκαν; Άλλωστε, τα όσα ακολούθησαν, με αποκορύφωμα τον ρόλο των Άγγλων πρακτόρων Τσωρτς και Κόχραν και τη δολοφονία του Καραϊσκάκη, τα επιβεβαιώνουν!
(1) Φωτιάδης Δ., ό.π. σ. 239.
(2) Auguste Fabre, Histoire du siège de Missolonghi, Paris, Moutardier, 1827, σ. 298.
(3) Φωτιάδης, ό.π., σ. 240.
(4) Σπυρομήλιου, Απομνημονεύματα της δευτέρας πολιορκίας του Μεσολογγίου, έκδ. Ι. Βλαχογιάννη, Αθήνα 1926, σ. 113-114.
21 ρωγμές στην επίσημη ιστορία για το 1821» Σπ. Αλεξίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου