Το τέλος του περιβαλλοντισμού και το μέλλον των Οικολόγων Πράσινων

Από τις εθνικές εκλογές του 2007 και μετά, όταν με αξιώσεις  πρωτοακούστηκε το όνομα τους  στα πολιτικά πράγματα της χώρας, οι Οικολόγοι Πράσινοι  ακολούθησαν και συνεχίζουν να ακολουθούν συγκεκριμένη κατεύθυνση και προσανατολισμό στις εκφάνσεις του πολιτικού  τους στίγματος.  Παρότι θεωρητικά αποτελούν τον φορέα έκφρασης της Πολιτικής Οικολογίας στην Ελλάδα, όπου στις θέσεις και τα προγράμματα τους θα έπρεπε να αντανακλώνται  όλες οι τάσεις και οι κατευθύνσεις της, κυριάρχησε μια συγκεκριμένη τάση, η λιγότερο πολιτική, της Οικολογίας, ο περιβαλλοντισμός. 
Βασιζόμενος στην πεποίθηση ότι το υπάρχον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο μπορεί να αλλάξει με παρεμβάσεις από το εσωτερικό του που δεν θέτουν εν αμφιβόλω την ύπαρξη του, και κατά συνέπεια την ριζική αλλαγή ή ανατροπή του,  ο περιβαλλοντισμός  λειτουργεί  στηριζόμενος σε έναν οικολογικό τεχνοκρατισμό και στην αντίληψη ότι τα σοβαρότατα σημερινά  οικολογικά προβλήματα μπορούν να αποκοπούν από το κοινωνικοοικονομικό τους πλαίσιο και να αντιμετωπιστούν χάρη στην ευρεία χρήση της τεχνολογίας, την ρυθμιστική παρέμβαση των σημερινών δομών εξουσίας και το πρασίνισμα της οικονομίας. 

Πρόκειται για την Οικολογία, μεταξύ άλλων,  των μεγάλων επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, του εμπορίου των ρύπων, της κεντρικής διαχείρισης των απορριμμάτων, των βιοκαυσίμων και του ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Παρεμβάσεις που δεν έχουν μέχρι τώρα αποτρέψει την επιδείνωση των περιβαλλοντικών συνθηκών στον πλανήτη και που ελάχιστη σχέση έχουν με το ζητούμενο της Πολιτικής Οικολογίας , την ριζική αλλαγή του τρόπου ζωής, σκέψης και συνύπαρξης των κατοίκων του, αλλαγή  που απορρίπτει το τωρινό καταναλωτικό μοντέλο και βάζει όρια και φρένο στην Χίμαιρα της ανάπτυξης, έστω και αν αυτή εμφανίζεται με πράσινο προσωπείο.

Η επικράτηση  όμως του περιβαλλοντισμού δεν είναι ανώδυνη. Χάρις κυρίως στην αμεσότητα και τον πρακτικό  χαρακτήρα των λύσεων που προτείνει καθώς και στην μαζική, εκτονωτική τους φύση, προσφέρεται με ιδιαίτερη ευκολία στους φορείς του τωρινού πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου για την επίδειξη πράσινων διαπιστευτηρίων και την ενσωμάτωση τους σε αυτό.

Είναι χαρακτηριστικό ότι για  Οικολογία, με την περιβαλλοντιστική έννοια,  μιλούν πια σχεδόν όλα τα πολιτικά κόμματα, διαχέοντας  έτσι και εξασθενίζοντας το αίτημα της Πολιτικής Οικολογίας για ριζικές αλλαγές στα σημερινά πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης, για απόρριψη της αέναης ανάπτυξης  και του παγκοσμιοποιημένου βιομηχανισμού στον οποίο στηρίζεται.

Συνυφασμένος με το τωρινό σύστημα αξιών που παραπαίει,  ο περιβαλλοντισμός έδειξε τα όρια και τις αδυναμίες του όσο εντεινόταν η κρίση που ξεκίνησε το 2007.

Αδυνατώντας να συνοδεύσει με  ευκολοχώνευτα επιχειρήματα τα όνειρα επαναφοράς  της ευμάρειας στα  προ κρίσης επίπεδα, έχει υποχωρήσει έχοντας όμως επιτελέσει ένα καταστροφικό έργο, αυτό της ταύτισης της Πολιτικής Οικολογίας με τον ίδιο και της απόκρυψης των ευκαιριών και νέων οριζόντων που αυτή προσφέρει.

Ευτυχώς για την Πολιτική Οικολογία ο κύκλος του περιβαλλοντισμού στην Ελλάδα και την Ευρώπη δείχνει να έχει κλείσει οριστικά, όσο και να προσπαθούν να τον διατηρήσουν εν ζωή οι πολιτικές δυνάμεις που τον προωθούν. Η ενδεχόμενη αναθέρμανση και δυναμική επαναφορά του στο μέλλον θα σηματοδοτούσε ένα νέο κύκλο οικολογικής, οικονομικής και κοινωνικής υποχώρησης και σε αυτό το ενδεχόμενο η κρίση που θα προέκυπτε  θα έκανε την σημερινή να φαντάζει ήπια.

Ο ρόλος του εφεξής θα περιορίζεται  μόνο στο να συνοδεύει   όποιες σπασμωδικές προσπάθειες  επαναφοράς του χρεωκοπημένου πολιτικού σκηνικού και του ελέγχου των εστιών αμφισβήτησής του.

Εναπόκειται στους Οικολόγους Πράσινους, με τις σημερινές ατέλειες, προβλήματα και ελλείψεις τους, να αποκαταστήσουν την σχέση τους με τις κοινωνικές ανάγκες και την Πολιτική Οικολογία που θα της προσδώσουν αυτόνομα την θέση που της αξίζει στο πολιτικό στερέωμα. Οποιαδήποτε άλλη επιλογή θα είναι καταστροφική, όχι μόνο για τους ίδιους ως κόμμα, αλλά  για το κοινό μας σπίτι για πολλά πολλά χρόνια στο μέλλον.

 Σταύρος Αγογλωσσάκης

ΟΠ Κηφησιας