Το πάρτυ των ανεξέλεγκτων χωματερών στην Πελοπόννησο

Το καλοκαίρι οσονούπω έρχεται, το ίδιο και οι τουρίστες, που, μετά τις καταστροφικές εξελίξεις στην ανταγωνίστρια Τουρκία, επιλέγουν μαζικά Ελλάδα. Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, το 2017 αναμένουμε περισσότερους από 1,2 εκατομμύρια πρόσθετους τουρίστες. Αλήθεια, όμως πώς θα τους υποδεχθούμε; Με ανθοδέσμες και ανοιχτές αγκάλες, μια που είναι διατεθειμένοι να μας δώσουν μια τόσο αναγκαία για την οικονομία μας ανάσα στις δύσκολες στιγμές που περνάμε;

Όχι βέβαια. Αντί για μπουκέτα με λουλούδια, τους περιμένουμε με... μπουκέτα από σκουπίδια. Το αδιέξοδο στην υπόθεση των παράνομων χωματερών παραμένει σε έναν από τους πιο συμβολικούς και περισσότερο ανερχόμενους τουριστικά προορισμούς, την ιστορική Πελοπόννησο. Εναν χρόνο μετά την ανάδειξη της εν λόγω περιφέρειας σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό από τον Lonely Planet, τον μεγαλύτερο στον κόσμο εκδοτικό οίκο ταξιδιωτικών βιβλίων, το έργο ΣΔΙΤ, με το οποίο λύνεται οριστικά το πρόβλημα των σκουπιδιών της Πελοποννήσου, εξακολουθεί να παραμένει κολλημένο.

Πέντε χρόνια μετά την έναρξη των σχετικών διαδικασιών και δυόμισι μετά την ανάδειξη του προσωρινού αναδόχου, παραμένει ανεκτέλεστο, με πολλαπλά τοπικά συμφέροντα να εμποδίζουν την τελική υπογραφή της σχετικής σύμβασης. Το ίδιο το έργο καλείται να καθαρίσει την Κόπρο του Αυγεία, να θέσει δηλαδή τέλος στις ανεξέλεγκτες και παράνομες χωματερές που χρησιμοποιούνται ακόμα και τώρα σε ολόκληρη σχεδόν την Περιφέρεια, άλλες επισήμως και άλλες κρυφά.

Για όσους είχαν την παραμικρή αμφιβολία, την πραγματικότητα αυτή επιβεβαίωσε πριν από λίγες ημέρες ο δήμαρχος Βόρειας Κυνουρίας, Παναγιώτης Μαντάς, ο οποίος, αντιδρώντας για το πρόστιμο που επιβλήθηκε στον δήμο του με αιτία την παραβίαση των περιβαλλοντικών όρων, δήλωσε: «Τέτοιου είδους αποφάσεις, δυστυχώς, δεν έχουν εκδοθεί για άλλους δήμους της Πελοποννήσου, οι οποίοι όχι µόνο δεν λειτουργούν μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων, αλλά ακριβώς το αντίθετο, εξαφανίζουν τα σκουπίδια τους ή δηλώνουν ότι τα εξαφανίζουν, συνεχίζοντας να χρησιμοποιούν ανεξέλεγκτα χωματερές για τη λειτουργία τους. Ολοι γνωρίζετε ότι είναι πάρα πολλοί αυτοί οι δήμοι και λίγοι εκείνοι που διαχειρίζονται τα απορρίμματα µε τον τρόπο που τα διαχειρίζεται ο δήμος µας».

Τα παραδείγματα είναι όντως αναρίθμητα. Για παράδειγμα, πέρυσι το καλοκαίρι στην Κορινθία, μόλις έκλεισε η παράνομη χωματερή στο Χιλιομόδι, ξεφύτρωσαν σκουπίδια παντού. Στο κατεξοχήν τουριστικό Λουτράκι κατέληγαν σε μια παράνομη λακκούβα. Στην αρχαία Κόρινθο στόλιζαν τον δρόμο προς τον αρχαιολογικό χώρο, αναγκάζοντας στο τέλος της σεζόν τους επαγγελματίες ξεναγούς να υποκαταστήσουν τις τοπικές αρχές αναλαμβάνοντας οι ίδιοι το έργο του καθαρισμού.

Οι παράνομες χωματερές που υποτίθεται ότι έκλεισαν δεν έχουν ποτέ στην πραγματικότητα σταματήσει να λειτουργούν, παρά τα βαρύτατα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί στη χώρα μας από την Ευρώπη, τα οποία φτάνουν τα 42 εκατ. ευρώ.

Πρόστιμα τα οποία τελικά θα κληθούν να πληρώσουν οι απλοί δημότες, με το μεγαλύτερο βάρος να πέφτει στους δήμους της Πελοποννήσου. Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι ότι για καθεμία γνωστή παράνομη χωματερή που παύει να λειτουργεί, σαν τη Λερναία Υδρα φυτρώνουν άλλες δύο. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο στην Πελοπόννησο και τα νησιά αποκαλύφθηκε ότι είναι εν ενεργεία 45 νέες παράνομες χωματερές. Το κόλπο είναι απλό. Κλείνεις την παράνομη χωματερή, το δηλώνεις στις Βρυξέλλες και μετά πας, κυριολεκτικά 500 μέτρα πιο κάτω (έγινε στην περιοχή της Τρίπολης κοντά στο Μαίναλο) και ανοίγεις μια άλλη. Και μετά περιμένεις τους «κουτόφραγκους» να σε ξαναπιάσουν και να σου βάλουν νέο πρόστιμο.

Τι γίνεται ενδιαμέσως; Στην Αρκαδία, και συγκεκριμένα στη Γορτυνία, τα Χριστούγεννα που μας πέρασαν, τους εκδρομείς της περιοχής υποδέχθηκαν πρώτα απ' όλα τα σκουπίδια. Οπως γλαφυρά οικτίρει ο τοπικός περιβαλλοντικός σύλλογος: «Βυτίνα-Δημητσάνα, μετά τα χριστουγεννιάτικα στολίδια, αρχίσαμε να στολίζουμε την, υποτίθεται τουριστική, περιοχή με σκουπίδια».

Δεν είναι, όμως, μόνο οι υδροφόροι ορίζοντες και τα καθαρά νερά των βουνών της Πελοποννήσου που μολύνονται από το ανεξέλεγκτο και παράνομο θάψιμο των σκουπιδιών. Ανάμεσα στο Αργος και το Ναύπλιο, στην καρδιά των πορτοκαλεώνων, στη νέα παράνομη χωματερή που έχει δημιουργηθεί εκεί, τα σκουπίδια αναφλέγονται κάθε τόσο με τη βοήθεια ενός βυτιοφόρου πετρελαίου για να μειώνεται ο όγκος τους, γεμίζοντας διοξίνες την ατμόσφαιρα αυτού του μαγευτικού νομού της Πελοποννήσου.

Ωστόσο οι διοξίνες δεν είναι προνόμιο μόνο της Αργολίδας. Στη Μεσσηνία και συγκεκριμένα στην Πύλο, πέρυσι το καλοκαίρι μπήκε φωτιά στη χωματερή στην καρδιά της τουριστικής περιόδου, δημιουργώντας αποπνικτική ατμόσφαιρα στην περιοχή, η οποία βρίσκεται πολύ κοντά στο κέντρο της πόλης. Ηταν μάλιστα η δεύτερη μέσα σε λίγους μήνες. Η προηγούμενη αφορούσε την επίσης παράνομη χωματερή του Μελιγαλά. Αντίστοιχες πυρκαγιές, τις οποίες βάζουν οι τοπικές αρχές, παρατηρήθηκαν το 2016 και στον ΧΥΤΑ Κιάτου, ο οποίος έχει επίσης το... προνόμιο να στέλνει τα τοξικά του απόβλητα στις κοντινές τουριστικές παραλίες του Κορινθιακού.

Ενας ακόμα μοντέρνος άθλος είναι οι νταλίκες που μεταφέρουν κρυφά τα σκουπίδια στις παράνομες χωματερές. Το 2016 φωτογραφήθηκαν και πιάστηκαν να μεταφέρουν σκουπίδια από τη Δυτική Μάνη και τη Μεσσηνία στην Αρκαδία και την Αργολίδα.

Το τρικ της «προσωρινής διαχείρισης»

Για ποιον λόγο, όμως, θα υποδεχτεί η Πελοπόννησος τους τουρίστες της για ένα ακόμα καλοκαίρι με σκουπίδια; Είναι η περιβαλλοντική ευαισθησία των αρχόντων των παράνομων χωματερών που υπερχειλίζει, το κοινωνικό τους πρόσωπο, η ανησυχία μήπως χαθούν οι θέσεις εργασίας των νταλι-κέρηδων που κουβαλούν τα παράνομα σκουπίδια και των βυτίων που βάζουν φωτιά στις χωματερές, ο πόνος που τους έπιασε για το κόστος της ορθολογικής διαχείρισης ή μήπως κάτι άλλο;

Η απάντηση είναι μία και μόνη: πρόκειται για την ακαταμάχητη γοητεία της «προσωρινής διαχείρισης». Αυτή είναι άλλωστε η μαγική λύση που ανακάλυψαν για το πρόβλημα οι πολέμιοι του έργου, οι οποίοι προτείνουν όχι μία αλλά 26 διαφορετικές «προσωρινές διαχειρίσεις». Τα δήθεν πλεονεκτήματα, πολλά. Οι «προσωρινές διαχειρίσεις», ως προσωρινές και έκτακτες δεν θα τηρούν, όπως και σήμερα, κανέναν περιβαλλοντικό όρο και λόγω του μεγάλου αριθμού τους θα λειτουργούν ουσιαστικά τελείως ανεξέλεγκτα.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι όλοι θα καλοδεχθούν τα χρήματα για την «προσωρινή διαχείριση», τα οποία αναμένουν οι δήμοι να μοιραστούν αν ματαιωθεί το έργο και επαναπρο-κηρυχθεί ο σχετικός διαγωνισμός, που θα κρατήσει τουλάχιστον ακόμα μία πενταετία.

«Business Stories