Κυριακή 28 Μαρτίου 2021

Η οπτική του ΚΚΕ για το 1821

 «Η ιστορική πρωτοβουλία για την Επανάσταση άνηκε στην ανερχόμενη τότε αστική τάξη», τονίζει ο Περισσός ● «Αυτή ήταν που μετουσίωσε την αντίθεση στην οθωμανική υποτέλεια σε εθνική συνείδηση και τελικά σε επαναστατικό πολιτικό πρόγραμμα και ρήξη με τους όρους της οθωμανικής κυριαρχίας».Την δική του «ματιά» πάνω στην Επανάσταση του 1821 δίνει το ΚΚΕ, που εδράζεται στις μεταβολές στις σχέσεις παραγωγής. Κατ’ αρχάς, για το ΚΚΕ, πρόκειται για μια «αστική εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση, γνήσιο «τέκνο» της εποχής της».

Κατά δεύτερον, προέκυψε «ως συνέπεια των κοινωνικοοικονομικών αντιθέσεων που οξύνθηκαν την περίοδο μετάβασης από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό» και κατανοείται ως «ένας από τους πολλούς κρίκους των αστικών επαναστάσεων, που πραγματοποιήθηκαν στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα: στη Βόρεια Αμερική (1775), τη Γαλλία (1789), την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία (1820), τη Λατινική Αμερική (1811-1830), στο Βέλγιο (1830) κ.λπ.». Αρα, πάντα σύμφωνα με τις θέσεις του κόμματος (και δεν είναι το μόνο που τις ενστερνίζεται), η Επανάσταση του 1821:

■ διδάχτηκε από τις αστικές επαναστατικές συνωμοτικές οργανώσεις άλλων χωρών

■ υπήρξε αποτέλεσμα της ανάπτυξης των νέων καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στα εδάφη της φεουδαρχικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

■ εμπνεύστηκε από τα Συντάγματα και τις Διακηρύξεις των καπιταλιστικών κρατών

■ το πραγματικό της διακύβευμα βρισκόταν πολύ πέρα από τον «ορίζοντα» της Εθνικής Ανεξαρτησίας, γι’ αυτό και πολλοί ξένοι αστοί επαναστάτες προσχώρησαν ως εθελοντές στα επαναστατικά στρατεύματα και κάποιοι άφησαν και τη ζωή τους στα πεδία των μαχών.

Το ΚΚΕ, θέτοντας ως βασικό άξονα ερμηνείας της Επανάστασης τον οικονομικό και τις σχέσεις και δυνάμεις παραγωγής, ξεκινά ήδη από τον 18ο αιώνα, όταν «οι ελληνόφωνοι χριστιανοί έμποροι και πλοιοκτήτες συγκέντρωναν δύναμη και πλούτο, πρωτοστατώντας στο εμπόριο της αυτοκρατορίας, σε μια εποχή που οι νέες καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής επικρατούσαν και διάβρωναν την εξουσία των φεουδαρχικών αυτοκρατοριών».

«Την ίδια περίοδο», εξηγεί, «ο τερματισμός της εδαφικής επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας οδήγησε σε παρακμή το τιμαριωτικό σύστημα και επέτρεψε σε ισχυρές οικογένειες χριστιανών (κοτζαμπάσηδες) και μουσουλμάνων (αγιάνηδες) να ελέγξουν την καλλιέργεια της γης και τη συλλογή των φόρων. Οι παραπάνω, κατευθύνοντας την αγροτική παραγωγή στο αυξανόμενο εξωτερικό εμπόριο και τοποθετώντας τα χρηματικά τους αποθέματα σε άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες δεν άργησαν να συνδέσουν τα συμφέροντά τους με την καπιταλιστική αγορά».

Φτάνοντας στον 19ο αιώνα, «η αστική τάξη βρίσκεται πλέον στον πυρήνα των μεταβολών αυτών, ως ο κοινωνικός φορέας των νέων σχέσεων παραγωγής και όσο αυξανόταν η οικονομική της ισχύς τόσο αυτή ερχόταν σε αντίθεση με τους περιορισμούς του οθωμανικού φεουδαρχικού κράτους και το καθεστώς της υποτέλειάς της σε αυτό».

«Η ιστορική πρωτοβουλία για την Επανάσταση άνηκε στην ανερχόμενη τότε αστική τάξη», τονίζει το κόμμα. «Αυτή ήταν που μετουσίωσε την αντίθεση στην οθωμανική υποτέλεια σε εθνική συνείδηση και τελικά σε επαναστατικό πολιτικό πρόγραμμα και ρήξη με τους όρους της οθωμανικής κυριαρχίας. Το γεγονός αυτό προσέδωσε στην Επανάσταση και απελευθερωτικό χαρακτήρα».

Αναφέρεται στη Φιλική Εταιρεία ως «η πρωτοπορία της ηγέτιδας τάξης», η οποία «ξεπέρασε τις συγκρούσεις συμφερόντων, τις αναστολές και τις επιφυλάξεις των διαφορετικών μερίδων της και διαμόρφωσε ένα επαναστατικό σχέδιο ανεξάρτητο από τη στάση των «Μεγάλων Δυνάμεων» της εποχής, στηριγμένο σε εκείνες τις κοινωνικές-ταξικές δυνάμεις που είχαν συμφέρον να επαναστατήσουν», ενώ ταυτόχρονα διασαφηνίζει πως «δεν υπήρξε ενιαία στάση των κοινωνικών δυνάμεων της εποχής έναντι της Επανάστασης» καθώς υπήρχε «μια μερίδα των ελληνόφωνων χριστιανών που μετείχε στην οθωμανική διοίκηση ή απολάμβανε προνόμια στο πλαίσιο της οθωμανικής εξουσίας (Εκκλησία, κοτζαμπάσηδες, Φαναριώτες, αρματολοί)».

Ωστόσο δέχεται ότι και κοτζαμπάσηδες και οι αρματολοί μπήκαν εν τέλει σε πορεία αστοποίησης οι μεν και οι δε άρχισαν να «θίγονται από τις διοικητικές ανακατατάξεις που προωθούνταν εκείνη την περίοδο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία».

Προχωρώντας στην ανάγνωση της Ιστορίας, επισημαίνει πως «η συμμαχία με τη Βρετανική Αυτοκρατορία, δηλαδή με την πιο προηγμένη καπιταλιστική δύναμη της εποχής, είχε ιδιαίτερη σημασία για τη διεθνή αναγνώριση του ελληνικού αστικού κράτους» και πως «τα ιδιαίτερα συμφέροντα των «Μεγάλων Δυνάμεων» απέρρεαν πρώτα απ’ όλα από το επίπεδο της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξής τους και τους μεταξύ τους ανταγωνισμούς, οδηγώντας σε αλληλοσυγκρουόμενα σχέδια για το μέλλον της Ελληνικής Επανάστασης».

«Το αστικό συγκεντρωτικό έθνος-κράτος αποτελούσε την πραγματική επαναστατική απάντηση της εποχής στα αδιέξοδα της φεουδαρχικής εξουσίας, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάργηση της ταξικής εκμετάλλευσης», τονίζει, καθώς «η ελευθερία που επικαλούνταν οι αστικές επαναστατικές δυνάμεις αφορούσε μόνο την απελευθέρωση από τις σχέσεις φυσικού καταναγκασμού και το διάπλατο άνοιγμα του δρόμου για την κυριαρχία των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής».

Γενέθλια πράξη

Εν τέλει, το ΚΚΕ μιλώντας για την Επανάσταση του ‘21 κάνει λόγο για «τη γενέθλια πράξη του ελληνικού αστικού κράτους, που διαμόρφωσε το πλαίσιο μέσα στο οποίο εξελίχθηκε η ταξική πάλη έως τις μέρες μας», αποδέχεται πως το κόμμα «καταπιάστηκε επανειλημμένα με την Ιστορία του 1821, επιχειρώντας να αξιοποιήσει τα συμπεράσματα της μελέτης αυτής στη διαμόρφωση της στρατηγικής του», καταφέρεται ενάντια στην αστική τάξη που ανατρέχει στο ‘21 «προκειμένου να διαμορφώσει και να επιβάλει στις λαϊκές συνειδήσεις τη δική της «ανάγνωση» και «μνήμη» του παρελθόντος, τον δικό της αξιακό κώδικα στο σήμερα και τη δική της ατζέντα για το μέλλον» μέσω της εκπαίδευσης, των ΜΜΕ και των αστικών κομμάτων και καταλήγει πως αυτή η ίδια τάξη είναι που «σήμερα, δύο αιώνες μετά, είναι η ίδια που προσπαθεί, με νύχια και με δόντια, να κρατήσει πίσω τους τροχούς της Ιστορίας».

Η Επανάσταση σε έξι επεισόδια

Από το επίσημο κανάλι του ΚΚΕ στο YouTube (youtube.com/kkemedia) θα προβληθούν έξι επεισόδια για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Το 1ο επεισόδιο, «Η Επανάσταση, ατμομηχανή της Ιστορίας», ανέβηκε ήδη ανήμερα της 25ης Μαρτίου. Και κάθε Πέμπτη, στις 20.00, θα ανεβαίνει και από ένα ακόμη: «Στην αυγή της νέας εποχής» (1/4), «Η πρωτοπορία του Αγώνα» (8/4), «Και ποιοι θέλετε να αρματωθούν, αν όχι εμείς;» (15/4), «“Εμφύλιοι” πόλεμοι. Η Επανάσταση μέσα στην Επανάσταση» (22/4), «Η Επανάσταση διδάσκει» (29/4).

www.efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: