Η «Αλλαγή»
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 το πολιτικό σκηνικό κυριαρχείται από τη ραγδαία άνοδο του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου.
Τα ποσοστά του, και συνεπώς η επιρροή του, πολλαπλασιάζονται, ενώ η ρητορική του κερδίζει έδαφος στον χώρο της ευρύτερης Αριστεράς, καθώς ενισχύει τα πολιτικά χαρακτηριστικά της «αντιδεξιάς» πολιτικής μάχης.
Το ΚΚΕ, από την άλλη, τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης δίνει αρχικά τον αγώνα στο επίπεδο της δημοκρατικής εγκαθίδρυσης, ενώ προχωρά και στην ιδιαίτερα επιτυχημένη οργανωτική του «ανόρθωση». «Η προοπτική της εγκαθίδρυσης της δημοκρατίας του λαού είναι ρεαλιστική» έγραφε η απόφαση του 10ου Συνεδρίου του 1978, ενώ αναφορικά με τις συνεργασίες υπογράμμιζε ότι το ΚΚΕ «τάσσεται υπέρ μιας ευρύτερης δημοκρατικής συνεργασίας με όλα τα δημοκρατικά αντιπολιτευτικά κόμματα και ομάδες, που αντιτίθενται σε μια σειρά πλευρές της σημερινής κυβέρνησης και το παρακράτος».
Το σύνθημα της «Αλλαγής» ειπώθηκε εκείνη την περίοδο από το ΠΑΣΟΚ και συμπαρέσυρε όλη την Αριστερά, τα παραδοσιακά κόμματα της οποίας προσπαθούσαν να προσδώσουν στο σύνθημα τη δική τους πινελιά. Χαρακτηριστική της στάσης του ΚΚΕ στο πολιτικό σκηνικό εκείνης της περιόδου ήταν η θέληση για συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ στις δημοτικές εκλογές του 1978, ενώ ενδεικτική ήταν η ομιλία του Χαρίλαου Φλωράκη στο Φεστιβάλ ΚΝΕ - Οδηγητή τον Σεπτέμβριο του 1979.
«Το ΠΑΣΟΚ δίνει γενικά θετικές απαντήσεις» έλεγε το 1979 ο Χαρίλαος Φλωράκης, πριν το κόμμα του Ανδρέα Παπανδρέου καταλάβει την εξουσία και κάνει έπειτα «συντηρητική στροφή». |
Ο γ.γ. του κόμματος έλεγε τότε για το ΠΑΣΟΚ ότι «στο βασικό πρόβλημα της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης, του ΝΑΤΟ, των αμερικανοΝΑΤΟϊκών βάσεων, της ΕΟΚ, στο πρόβλημα της κυριαρχίας των μονοπωλίων και της δημοκρατίας δίνει γενικά θετικές απαντήσεις» και πως ως ΚΚΕ «δεν έχουμε σκοπό να διαμφισβητήσουμε την ειλικρίνεια των προγραμματικών του διακηρύξεων».
Ωστόσο, ο Χαρίλαος Φλωράκης σε εκείνη την ομιλία του ουσιαστικά επεξήγησε τα συνθήματα «Αλλαγή δεν γίνεται χωρίς το ΚΚΕ» και «ΚΚΕ - Αλλαγή - Δεύτερη κατανομή» (αν το κόμμα έμπαινε στη β’ κατανομή θα αποτρεπόταν η αυτοδυναμία του ΠΑΣΟΚ).
«Το ΠΑΣΟΚ αναγορεύει τον εαυτό του σαν τον αποκλειστικό φορέα της αλλαγής» έλεγε και επισήμαινε ότι αν δεν επιτευχθεί η «συμπαράταξη των αντιιμπεριαλιστικών δημοκρατικών δυνάμεων», τότε «οι ειλικρινείς διακηρύξεις θα γίνουν στην πράξη ανειλικρινείς», ενώ μια τέτοια (μονοκομματική επί της ουσίας) κυβέρνηση θα είναι «περιστασιακή και ανίσχυρη».
Πανηγυρισμοί και κριτική
Το ΚΚΕ αναμφίβολα πανηγύρισε το εκλογικό αποτέλεσμα του Οκτωβρίου του 1981, αν και ο στόχος της β’ κατανομής, δηλαδή του 17%, δεν επετεύχθη. «Μεγάλη νίκη» ήταν ο πηχυαίος τίτλος του «Ριζοσπάστη» στις 19 Οκτωβρίου, ενώ η εφημερίδα μιλούσε για «συντριπτική πλειοψηφία των δημοκρατικών δυνάμεων», για «σαφή λαϊκή εντολή για ουσιαστική αλλαγή» και για «ξέσπασμα χαράς του λαού για τη μεγάλη νίκη».
Το προεκλογικό στίγμα του ΚΚΕ είχε δοθεί ευκρινώς πάντως και στο φύλλο την επομένη της μεγαλειώδους κεντρικής συγκέντρωσης του κόμματος: «Αθήνα - Θρίαμβος» ήταν ο τίτλος του «Ριζοσπάστη» στις 14 Οκτωβρίου 1981, με τον υπότιτλο να γράφει χαρακτηριστικά «Ενωτικό προσκλητήριο για την Αλλαγή».
Το 11ο Συνέδριο του ΚΚΕ του 1982 κατέγραψε πάντως τις πρώτες «αντιφατικές» εκφάνσεις της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. «Η σημερινή κυβερνητική πολιτική του ΠΑΣΟΚ χαρακτηρίζεται από συμβιβασμούς και υποχωρήσεις» έγραφε η απόφαση του συνεδρίου, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι υπήρξαν προσπάθειες της άρχουσας τάξης αλλά και της κυβέρνησης για «τη δημιουργία ενός ρήγματος στη βάση, ανάμεσα στους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ, ώστε να εμποδιστεί η κοινή δράση των οπαδών της αλλαγής».
Εκτιμούσε, ωστόσο, ότι ο χώρος του κυβερνητικού κόμματος ήταν ευμετάβλητος και πως «με την καταλυτική παρέμβαση του μαζικού λαϊκού κινήματος είναι δυνατό να σημειώνονται θετικές διαφοροποιήσεις στον χώρο του ΠΑΣΟΚ».
Σταδιακά πάντως το ΚΚΕ και το ΠΑΣΟΚ ακολούθησαν διαφορετικούς δρόμους, με τον Περισσό να καταλογίζει στο ΠΑΣΟΚ «συντηρητική στροφή» και «δεξιά πολιτική», ελέω της αθέτησης βασικών δεσμεύσεών του.
Το 1987 στο 12ο Συνέδριό του το ΚΚΕ σχημάτισε πλέον τον στόχο της «Αλλαγής με κατεύθυνση το Σοσιαλισμό», κατάρτισε σχετικό πρόγραμμα και επισήμανε ότι «η προώθηση της αλλαγής απαιτεί την κατάκτηση της λαϊκής πλειοψηφίας και της κυβερνητικής εξουσίας από τον συνασπισμό των δυνάμεων της Αριστεράς και της Προόδου». Ηταν η εποχή της οικοδόμησης του Συνασπισμού ως ανταγωνιστικού σχήματος στο ΠΑΣΟΚ, που αποτελεί μια ξεχωριστή ιστορία.
Σήμερα
Οι ταραγμένες περίοδοι του ΣΥΝ, της διάσπασης του ΚΚΕ το 1991, η παγκόσμια υποχώρηση της Αριστεράς και οι νέες προοπτικές των τελευταίων ετών βρίσκουν τον Περισσό σήμερα να κρατά ιδιαίτερα εχθρική στάση έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, ένα μεγάλο κομμάτι του οποίου προέρχεται από τη «μήτρα» του ΚΚΕ.
Οι συγκρίσεις μεταξύ των δύο κομμάτων που δεσμεύτηκαν για προοδευτικές αλλαγές είναι αναπόφευκτες για τους ψηφοφόρους του ΚΚΕ. Ο «Ριζοσπάστης» προεκλογικά (18/1) επισήμανε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «επαναλαμβάνει το ίδιο έργο και χωρίς μάλιστα τα ριζοσπαστικά και αντιιμπεριαλιστικά συνθήματα του ΠΑΣΟΚ του 1981».
Το ΚΚΕ είναι αναμφίβολα κόμμα με ευέλικτη τακτική. Και είναι προφανές ότι η σημερινή του ηγεσία επέλεξε να μην ακολουθήσει την ίδια προεκλογική τακτική με του 1981, καθώς η δυναμική του αλλά και η συγκυρία είναι σαφώς διαφορετικές. Ακόμα και αν το ξήλωμα της ακραίας πολιτικής της λιτότητας απαιτούσε για ορισμένους τη συμπαράταξη των δυνάμεων της Αριστεράς, με το ΚΚΕ να αποτελεί την «εγγύηση» για ραγδαίες πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές.
www.efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου