Σάββατο 6 Ιουνίου 2015

Ο νόμος Κατσέλη, εργαλείο των υπερχρεωμένων καταναλωτών

Ν.3869/2010
Με την εισαγωγή του Ν.3869/2010 διαμορφώνεται για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη ένα θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης της αστικής αφερεγγυότητας κατά τα πρότυπα αλλοδαπών έννομων τάξεων με πρόσθετο αίτημα του οφειλέτη την εξαίρεση της πρώτης κατοικίας από την εκποίηση, τον καθορισμό από το δικαστήριο μικρού ύψους καταβολών έως και το 80% της αντικειμενικής αξίας της πρώτης κατοικίας, διαγράφοντας το υπόλοιπο των οφειλών, καθιερώνοντας αφενός μια συλλογική διαδικασία εκκαθαρίσεως των εννόμων σχέσεων, και αφετέρου μια διαδικασία δικαστικής αναπροσαρμογής των οφειλών του ιδιώτη σε βιώσιμο επίπεδο,
ώστε εκείνος να επανέλθει με λιγότερα βάρη στη συναλλακτική και κοινωνική ζωή. Εν αναμονή των εξαγγελιών για περαιτέρω προστασία της πρώτης κατοικίας με πιθανή ψήφιση πράξης νομοθετικού περιεχομένου, η μόνη νομοθετική πρόβλεψη μέχρι τώρα είναι ο Ν. 3869/2010.

Ο ν. 3869/2010 έχει αποδειχθεί, 3 ½ (τρεισήμισι) χρόνια μετά την έναρξη της ισχύος του, το σημαντικότερο εργαλείο των υπερχρεωμένων καταναλωτών για τη διέξοδο από την υπερχρέωση. Το ήδη τεράστιο ενδιαφέρον για την αξιοποίησή του επιβεβαιώνει τη χρησιμότητα και αναγκαιότητά του.

Το καλοκαίρι του 2013, κατατίθεται σχέδιο νόμου στη Βουλή, στην οποία σε λίγες μέρες ψηφίζεται με τη διαδικασία του επείγοντος ο ν. 4161/2013, ο οποίος προέβη σε σημαντικές αλλαγές. Ειδικότερα, πρώτον καταργείται η απόπειρα του εξωδικαστικού συμβιβασμού, η αποτυχία της οποίας ήταν προϋπόθεση.
Δεύτερον, προβλέπεται με την παρ. 3 του αρθρ. 4 ότι πλέον με την κατάθεση της αίτησης πρέπει να ορίζεται, πέραν της δικασίμου για την συζήτηση της και η ημερομηνία για την επικύρωση προδικαστικού συμβιβασμού και τη συζήτηση ενδεχόμενου αιτήματος προσωρινής διαταγής.

Τρίτον, η κατάθεση της αίτησης συνεπάγεται την απαγόρευση λήψης καταδιωκτικών μέτρων κατά του οφειλέτη μέχρι την ημέρα συζήτησης της επικύρωσης του δικαστικού συμβιβασμού.

Τέταρτον, μια σημαντική προσθήκη στο άρθρο 5 παρ.1 (αρ.13 ν.4161/2013), είναι αυτή σύμφωνα με την οποία μεταξύ των προσώπων, προς τα οποία πρέπει υποχρεωτικά να γίνει η επίδοση εντός 15 ημερών από την κατάθεση της αίτησης, περιλαμβάνονται και αυτά των εγγυητών, η οποία σκοπό έχει να δώσει στον εγγυητή τη δυνατότητα να παρέμβει στη δίκη και να προασπίσει τα συμφέροντά του.
Πέμπτον, ο οφειλέτης υποχρεούται από την ημέρα της κατάθεσης της αίτησης να προβαίνει σε μηνιαίες καταβολές, το ποσό των οποίων θα πρέπει να είναι εύλογο με βάση την οικονομική κατάσταση του αιτούντος, ωστόσο δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 10% των τελευταίων ενήμερων μηνιαίων δόσεων που όφειλε να καταβάλει σε όλους τους δανειστές. Το αποτέλεσμα δε αυτό αποτελεί το σημαντικότερο πλεονέκτημα της όλης διαδικασίας, αφού δεν κρατάει τον οφειλέτη όμηρο των καθυστερήσεων στην απονομή δικαιοσύνης, ενώ εξασφαλίζει μία μάλλον τακτική ροή καταβολών προς τους πιστωτές.

Ο Ειρηνοδίκης, λαμβάνοντας υπόψη τα πάσης φύσεως εισοδήματα του οφειλέτη και σταθμίζοντας αυτά με τις βιοτικές ανάγκες του ίδιου του οφειλέτη και των προστατευόμενων μελών του, προσδιορίζει το υπόλοιπο των εισοδημάτων του ως το ποσόν που συγκροτεί εκείνο των συνολικών μηνιαίων καταβολών. Ωστόσο, το εν λόγω ποσό μπορεί να είναι υψηλότερο του 10% των μηνιαίων δόσεων, μπορεί ωστόσο, να είναι και μικρότερο αυτού. Ακόμη περισσότερο, ενδέχεται να μην προκύπτει, πέραν της κάλυψης των βασικών βιοτικών αναγκών, περίσσευμα για τους πιστωτές.

Έκτον, το 85% της εμπορικής αξίας του ακινήτου αντικαταστάθηκε από το 80% της αντικειμενικής του αξίας, προκειμένου να διασφαλιστεί, σε μια αγορά ακινήτων που χαρακτηρίζεται λόγω της ύφεσης και της κλιμακούμενης εσωτερικής υποτίμησης από την έλλειψη αγοραστικού ενδιαφέροντος, ένας αντικειμενικός τρόπος υπολογισμού. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του αρθρ. 9 αναφέρεται πλέον «σε συνολικό ποσόν που μπορεί να ανέρχεται μέχρι και το 80%». Στο πλαίσιο της αρχής της αναλογικότητας που πρέπει να διέπει τη ρύθμιση των χρεών σε σχέση με τα προστατευόμενα δικαιώματα των πιστωτών, και ιδίως το δικαίωμα στην περιουσία, η εν λόγω υποχώρηση διευκολύνεται κατ’ εξοχήν σε πιστώσεις, η χορήγηση των οποίων δεν εξαρτήθηκε από την εγγραφή (προσημείωση) υποθηκών.
Στις περιπτώσεις αυτές ο πιστωτής απέβλεψε στην κάλυψη της επισφάλειας με το ασφάλιστρο κινδύνου που εμπεριέχεται στο υψηλότερο επιτόκιο πίστωσης. Έτσι, η εξαίρεση από τη ρευστοποίηση της κύριας κατοικίας, δεν είναι δυσανάλογη σε σχέση με την συνταγματικά αναγνωρισμένη προστασία της οικογενειακής στέγης και της αξιοπρεπούς διαβίωσης, ιδίως μάλιστα όταν από τις περιστάσεις προκύπτει ότι η απώλεια της κατοικίας θα οδηγήσει σε φαινόμενα περιθωριοποίησης και σωματικές βλάβες.
Είναι αυτονόητο από την παραπάνω επισκόπηση ότι στα πλαίσια του Νόμου Κατσέλη ( Ν. 3869/2010, όπως τροποποιήθηκε) εξυπηρετούνται κατά τρόπο λειτουργικό οι σκοποί του θεσμού της ρύθμισης των χρεών με απαλλαγή, ιδίως η προστασία της προσωπικότητας του υπερχρεωμένου οφειλέτη και η ενσωμάτωσή του στην οικονομική ζωή.
.vordonixrysoula.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: