McDonald's vs Φλωρεντία...

Η Θρασύτατη μήνυση που κατέθεσε κατά του δήμου της Φλωρεντίας η αμερικανική πολυεθνική McDonald’s, τον περασμένο Νοέμβριο, επειδή δεν τις επέτρεψε να ανοίξει φαστφουντάδικο στο ιστορικό κέντρο της πόλης έχει και μερικές ακόμη ενδιαφέρουσες πτυχές, εκτός της βασικής που είναι η εμπορευματική χρήση της πολιτιστικής κληρονομιάς, με ουσιαστικότερη την περίφημη Διατλαντική Εμπορική Συμφωνία (TTIP) μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης,

που έχει προκαλέσει πλήθος μαζικών, κοινωνικών αντιδράσεων, με αποτέλεσμα να είναι αμφίβολο το μέλλον της.

Θυμίζουμε, ότι η πολυεθνική απαιτεί από τον δήμο της Φλωρεντίας περίπου 20 εκατομμύρια δολάρια, ως αποζημίωση επειδή της απαγόρευσε να ανοίξει φαστφουντάδικο στην κεντρική πλατεία της πόλης, Piazza del Duomo.

Το γεγονός ότι το ιστορικό κέντρο της Φλωρεντίας προστατεύεται από την UNESCO ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς είναι προφανές ότι ουδόλως εμποδίζει την πολυθενική από το να θεωρεί «οικόπεδό» της ό,τι μνημείο «γυαλίσει» το κερδοσκοπικό της «μάτι».

Η υπόθεση χρονολογείται από την Άνοιξη του 2015, όταν η McDonald’s ζήτησε από τη Δημαρχία την άδεια να ανοίξει το δεύτερο εστιατόριό της στην Φλωρεντία. Ωστόσο ο δήμος αρνήθηκε να επιτρέψει την χρήση φαστφουντ στα πανέμορφα διατηρημένα κτίρια που περιβάλλουν την κεντρική πλατεία και τον γοτθικού ρυθμού καθεδρικό ναό, οι εργασίες ανέγερσης του οποίου ξεκίνησαν το 1296 και ολοκληρώθηκαν το 1436.

Να σημειωθεί, ότι, μεταξύ άλλων, η προστασία που προκύπτει από την ένταξη στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, καθώς και από τις εθνικές νομοθεσίες, όπως η ελληνική, εμπεριέχει και την έννοια της «έμμεσης βλάβης», δηλαδή της βλάβης που θα υποστεί το υό προστασία μνημείο σε περίπτωση χρήσης η οποία δεν συνάδει με τον χαρακτήρα τους.

Όπως έγραφε τότε η γαλλική «Figaro», η Piazza del Duomo, η οποία προσελκύει κάθε χρόνο περί τα 3 εκατομμύρια τουρίστες, από τον Ιανουάριο του 2015 υπόκειται σε μια νέα νομοθεσία που αποσκοπεί στη διατήρηση του ιστορικού φλωρεντινού κέντρου και της γαστρονομικής κληρονομιάς του.

Στο πλαίσιο της νομοθεσίας αυτής η Δημαρχία της πόλης απαγορεύει την εγκατάσταση στο ιστορικό κέντρο κάθε εστιατορίου που χρησιμοποιεί κατεψυγμένα προϊόντα. Επίσης, απαιτεί από τα εστιατόρια του κέντρου να σερβίρουν τοπικά προϊόντα.

Για να συμμορφωθεί με τους κανόνες αυτούς η McDonald’s είχε υποσχεθεί να αναθεωρήσει πλήρως την αλυσίδα προμηθειών και παρασκευής των προϊόντων που προσφέρει, να χρησιμοποιεί σε ποσοστό 80% τοπικά προϊόντα και να σερβίρει τους πελάτες του συγκεκριμένου καταστήματος στα τραπέζια. Ωστόσο, ο δήμαρχος Ναρντέλα με δηλώσεις του στην τοπική εφημερίδα «Repubblica di Firenze» θύμισε ότι το ιστορικό κέντρο της Φλωρεντίας προστατεύεται από την UNESCO και εξέφρασε την εκτίμηση ότι η λειτουργία ενός εστιατορίου McDonald’s θίγει τη φυσιογνωμία της περιοχής.

Η «Figaro» γράφει ότι ο 40χρονος κεντροαριστερός πολιτικός (ήταν βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος του Ματέο Ρέντσι, άλλωστε ο Ιταλός πρωθυπουργός ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως δήμαρχος της Φλωρεντίας) έχει την αμέριστη υποστήριξη της πόλης στη διαμάχη με την McDonald’s.

«Περίπου 24.000 Φλωρεντίνοι έχουν υπογράψει κοινή αναφορά κατά της δημιουργίας του επίμαχου εστιατορίου, ενώ ένα κύμα διαμαρτυριών από όλο τον κόσμο για την πιθανότητα αυτή έχει κατακλύσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το Ίντερνετ εν γένει», γράφει η γαλλική εφημερίδα.

Ωστόσο, όπως είναι γνωστό, όλες οι παραπάνω αντιδράσεις θα υπονομευθούν σοβαρά στην περίπτωση που προχωρήσει η TTIP, αφού, η ισχύουσα νομοθεσία και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού θα υπαχθεί στους όρους της, κριτήριο των οποίων είναι το «ελεύθερο», δηλαδή ασύδοτο, εμπόριο, με τις πολυεθνικές να μπορούν ακόμη πιο αχαλίνωτα να σέρνουν στα δικαστήρια κυβερνήσεις οι οποίες εμποδίζουν τα σχέδιά τους.

Ηδη και χωρίς την TTIP, ευρωπαϊκές πολυεθνικές εταιρείες προσέφυγαν στο παρελθόν στα δικαστήρια κατά της αύξησης του κατώτατου μισθού στην Αίγυπτο ή κατά του περιορισμού των τοξικών εκπομπών αερίων στο Περού. Επίσης, η καπνοβιομηχανία Philip Morris, έχοντας ενοχληθεί λόγω της αντικαπνιστικής νομοθεσίας σε Ουρουγουάη και Αυστραλία, έσυρε τις δύο χώρες σε ειδικό δικαστήριο. Ο Ισημερινός (Εκουαδόρ) καταδικάστηκε σε καταβολή του ποσού των δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων, υπέρ πετρελαϊκής εταιρείας.

Με την TTIP τα παραπάνω θα γίνουν καθεστώς, ενώ, αντίστοιχα, θα αλωθούν και τα τελευταία «οχυρά» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Από αυτή την άποψη είναι προφανές, ότι η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και των κατακτημένων με αίμα και αγώνες δικαιωμάτων παραμένει υπόθεση της κοινωνίας και όχι των δικαστηρίων.

 tovima.gr, unesco.org, sylaristotelis.com