Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2013

Ευρωβουλευτές ερευνούν καταγγελίες για ΧΥΤΑ

Ευρωβουλευτές της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήρθαν πρόσφατα στην Ελλάδα, με «ειδική εντολή» να ερευνήσουν καταγγελίες πολιτών «για ΧΥΤΑ που κατασκευάζονται με κοινοτική χρηματοδότηση και γίνονται κατά παράβαση της κοινοτικής νομοθεσίας, χωρίς αξιόπιστες μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων».
Τη σοβαρότητα των καταγγελιών επιβεβαίωσε με ανακοίνωσή του και το υπουργείο Περιβάλλοντος, μετά τη συνάντηση της πολιτικής ηγεσίας με τους ευρωβουλευτές.
Τα μέλη της Επιτροπής Αναφορών, που κατέφθασαν πριν από μερικές μέρες, έκαναν αυτοψία σε τέσσερις περιοχές της Ελλάδας (Γραμματικό, Αρκαδία, Θεσπρωτία, Κέρκυρα). Ηρθαν στη χώρα κατόπιν σχετικών υπομνημάτων-καταγγελιών που απέστειλαν στα ευρωπαϊκά όργανα χιλιάδες πολίτες από τις προαναφερθείσες περιοχές.

Μία κίνηση που, αν μη τι άλλο, καταδεικνύει τη δύναμη που μπορεί να έχει η συντονισμένη αντίσταση-αντίδραση των πολιτών, σε κρίσιμα ζητήματα που επηρεάζουν με δραματικό τρόπο το περιβάλλον και την ποιότητα της ζωής τους.
Ο ευρωβουλευτής Ν. Χουντής Οπως εξηγεί στην «Ε» ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Χουντής, ο οποίος συμμετείχε στις αυτοψίες που πραγματοποίησαν τα μέλη της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας, «η Επιτροπή Αναφορών διερευνά με σοβαρότητα τις καταγγελίες, τις οποίες σε ένα πρώτο επίπεδο θεωρεί ότι είναι παραδεκτές, άρα βάσιμες». Και προσθέτει: «Αλλωστε, είναι πλέον γνωστό ότι η υγειονομική ταφή δεν είναι η ενδεδειγμένη λύση και πρέπει να ακολουθηθεί διαφορετική στρατηγική στη διαχείριση των απορριμμάτων-αποβλήτων».

Προσθέτει, δε, ότι «η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί την υγειονομική ταφή ως την τελευταία και πλέον ακατάλληλη λύση και προκρίνει ως αποδεκτές μεθόδους άλλους τρόπους διαχείρισης, πιο αποδοτικές και οικονομικά συμφέρουσες, όπως η διαλογή στην πηγή, δηλαδή η ολοκληρωμένη ανακύκλωση, και η επαναχρησιμοποίηση».

Ο ευρωβουλευτής στρέφεται ευθέως κατά του τρόπου που κατασκεύζονται αυτά τα έργα μέχρι σήμερα, τονίζοντας ότι «η λογική των έργων fast track με μελέτες copy-paste στην Ελλάδα πρέπει κάποτε να σταματήσει. Δεν μπορούν οι αρχές να συνεχίσουν μια καταστροφική και πρόχειρη πολιτική εις βάρος του περιβάλλοντος και εν τέλει και της οικονομίας. Τι θα γίνει όταν αυτά τα έργα θα λειτουργήσουν; Ποιος θα φταίει για την καταστροφή του περιβάλλοντος και την κατασπατάληση των πόρων; Αυτά τα ερωτήματα δεν μπορούν πλέον να μένουν αναπάντητα».

Η αναλυτική αναφορά-καταγγελία από Γραμματικό-Μαραθώνα υπογράφεται από 2.220 πολίτες και σύμφωνα με πληροφορίες έπαιξε καταλυτικό ρόλο για την ενεργοποίηση των αντανακλαστικών της Επιτροπής Αναφορών. Αφορά το ΧΥΤΑ και το εργοστάσιο επεξεργασίας σύμμικτων απορριμμάτων που χωροθετήθηκε στην προαναφερθείσα περιοχή και επισημαίνουν «τα πρόδηλα σφάλματα της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), αλλά και συγκεκριμένες παραβάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας».

Η «Ε» παρουσιάζει το περιεχόμενο της αναφοράς για το Γραμματικό, με τις αιτιάσεις των πολιτών, οι οποίες στηρίζονται σε επιστημονικές γνωματεύσεις και σε εκθέσεις της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος.

Ο συντάκτης της αναφοράς Ο κ. Κώστας Παπαδιγενόπουλος, που συνέταξε την αναφορά, στο ερώτημά μας «τι είδαν και τι άκουσαν οι ευρωβουλευτές», σχολίασε τα εξής: «Η σχεδόν κατ' αντιπαράσταση εξέταση των στελεχών του ΥΠΕΚΑ με τους καταγγέλλοντες πολίτες αποκάλυψε, μπροστά στα έκπληκτα μάτια των ξένων ευρωβουλευτών, ότι κατασκευάζεται στο Γραμματικό Αττικής μια από τις πιο ρυπογόνους δραστηριότητες διεθνώς. Ενας ΧΥΤΑ, που μαζί με εργοστάσιο που προβλέπεται να εγκατασταθούν στον ίδιο χώρο θα κοστίσουν περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ, ενώ δεν έχει ούτε μια δειγματοληπτική διερευνητική γεώτρηση, που κοστίζει γύρω στα 5.000 ευρώ, για να βεβαιώσει ότι το υπέδαφος είναι κατάλληλο για μια τέτοια δραστηριότητα. Μάλιστα, δεν έγινε τέτοια γεώτρηση ούτε στο στάδιο της μελέτης το 2003, όταν εγκρίθηκε το έργο, ούτε το 2009 όταν άρχισε η κατασκευή του έργου ούτε και τώρα που η κατασκευή του κυττάρου του ΧΥΤΑ κοντεύει να ολοκληρωθεί. Παρά το γεγονός ότι μελετητές, πανεπιστημιακά ιδρύματα, οι ίδιοι οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος (που είναι η αρμόδια υπηρεσία του ελληνικού κράτους) τονίζουν ότι το έδαφος είναι ακατάλληλο γιατί είναι υδατοπερατό και ότι υπάρχουν ρέματα μέσα στο χώρο του ΧΥΤΑ, γεγονός που απαγορεύεται απολύτως από τη νομοθεσία, κάποια κυβερνητικά στελέχη αλλά και η Περιφέρεια Αττικής εξακολουθούν να προσπαθούν να κρύψουν αυτά τα στοιχεία που δεν μπορούν να κρυφτούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι υπηρεσίες της περιφέρειας και του κράτους εμπόδισαν να γίνουν γεωτρήσεις στο χώρο με έξοδα των κατοίκων και με επίβλεψη καθηγητών Πανεπιστημίου, πράγμα που θα αποδείκνυε ποια είναι η σύνθεση του υπεδάφους αλλά και άλλα εγκλήματα που βρίσκονται σε εξέλιξη στο Γραμματικό».

Σύμφωνα με την αναφορά των πολιτών, τα πρόδηλα σφάλματα της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) συνίστανται σε τέσσερις παραμέτρους: Πρώτον, δεν υπάρχει καμία εκτίμηση για τις συνέπειες που μπορεί να είναι τραγικές, από την ύπαρξη δύο ρεμάτων μέσα στο χώρο του ΧΥΤΑ. Δεύτερον, δεν έχουν διερευνηθεί τα υδρολογικά στοιχεία της περιοχής, για τα οποία η ΜΠΕ περιέχει ανακρίβειες. Τρίτον, η χωροθέτηση του ΧΥΤΑ έγινε ακριβώς πάνω σε ενεργά σεισμικά ρήγματα, τα οποία ενώ η ΜΠΕ τα αποτυπώνει σε χάρτη, η χωροθέτηση και η κατασκευή του ΧΥΤΑ γίνεται ακριβώς πάνω σε αυτά.

Θέμα μόλυνσης του Μαραθώνα

Στο υπόμνημά τους, οι πολίτες του Γραμματικού αναφέρουν ότι πέραν της ΜΠΕ, που όπως υποστηρίζουν βρίθει σφαλμάτων, υπάρχουν κομβικά σημεία τα οποία δεν έχουν διερευνηθεί. «Οπως η πιθανότητα τα υπόγεια ύδατα που βρίσκονται υπό τον χώρο του ΧΥΤΑ να επικοινωνούν με τη λίμνη του Μαραθώνα που βρίσκεται στον ίδιο δήμο και αποτελεί μια από τις πηγές υδροδότησης της Αττικής. Η ΜΠΕ όχι μόνο δεν διασφαλίζει πως δεν υπάρχει επικοινωνία του υδροφόρου ορίζοντα, αλλά δεν εξετάζει καν την πιθανότητα μέσω των ρεμάτων που υπάρχουν στο χώρο του ΧΥΤΑ ή των υπογείων να υπάρχει πιθανότητα ρύπανσης της λίμνης του Μαραθώνα».

Τονίζουν, επίσης, ότι υφίσταται μεγάλο νομικό ζήτημα, καθώς η ανανέωση της άδειας του έργου το 2009 έγινε χωρίς να επέλθει κάποια αλλαγή στο περιεχόμενό της και κυρίως χωρίς να ληφθεί υπόψη καμία από τις κοινοτικές οδηγίες που τέθηκαν σε ισχύ από το 2003, που εγκρίθηκε το έργο, ώς το 2009, όπως έπρεπε.

Οι «ελεγμένοι»

Οι υπογράφοντες την αναφορά τονίζουν ότι «τις ανησυχίες μας επαληθεύουν γεγονότα που συνέβησαν σε εν λειτουργία ΧΥΤΑ στην Ελλάδα, των οποίων οι ΜΠΕ είχαν εγκριθεί και υποτίθεται ελεγχθεί για την ορθότητά τους από τους αρμοδίους». Στην αναφορά τους, μάλιστα, οι 2.220 πολίτες αναφέρουν συγκεκριμένες περιοχές, στις οποίες υπήρξε δραματική περιβαλλοντική υποβάθμιση. Σε όλες επιλέχθηκε ως μέθοδος για τη διαχείριση των απορριμμάτων η δημιουργία ΧΥΤΑ, η λειτουργία των οποίων στηρίχτηκε επιπροσθέτως σε σαθρές ΜΠΕ. Συγκεκριμένα, αναφέρουν τις εξής περιπτώσεις:

* ΧΥΤΑ Κατερίνης: τοξικά διαρρέουν και μολύνουν τη θάλασσα - επιβολή προστίμου από Επιθεωρητές Περιβάλλοντος.

* ΧΥΤΑ Δυτικής Σάμου: χτίστηκε σε ακατάλληλο έδαφος - διακοπή λειτουργίας λόγω καθίζησης του εδάφους - διερεύνηση από Σώμα Επιθεωρητών Δημοσίων Εργων.

* ΧΥΤΑ Λευκίμμης: κατά τις εργασίες κατασκευής ο χώρος πλημμύρισε με καθαρό και γλυκό νερό και σχηματίστηκε λίμνη όπου μπορούσε να πλεύσει βάρκα, ενώ η ΜΠΕ δεν έκανε καμία σχετική αναφορά! Το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών-ΙΓΜΕ πραγματοποίησε πραγματογνωμοσύνη που αποδεικνύει ότι πρόκειται για υδροφόρο ορίζοντα που επικοινωνεί με το σύνολο των κοντινών σημείων υδροληψίας και συμπεραίνει ότι η θέση αυτή εγκυμονεί κίνδυνο για την τροφική αλυσίδα.

* ΧΥΤΑ Ζακύνθου-Λαγανάς: τοξικά απόβλητα από τον κορεσμένο ΧΥΤΑ του κόλπου εκχύθηκαν λόγω υπερχείλισης, ρυπαίνοντας τη θαλάσσια περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ζακύνθου, το οποίο είναι τόπος αναπαραγωγής προστατευόμενων σπάνιων ειδών, για την προστασία των οποίων το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εκδώσει πολυάριθμα ψηφίσματα.
www.enet.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: