Η δικαιολογημένη όμως οργή αποτέλεσε και την κουρτίνα (φερετζέ αν προτιμάτε) που αναζητούσαν ορισμένοι για να απαξιώσουν όσους κατέβηκαν στους δρόμους άοπλοι για να σταματήσουν τα άρματα μάχης, τα f-16 και τα στρατιωτικά ελικόπτερα των πραξικοπηματιών.Αρκετοί κοσμοπολίτες φιλελεύθεροι ενοχλήθηκαν γιατί σε μεγάλο ποσοστό οι άνθρωποι αυτοί ήταν ισλαμιστές. Γι’ αυτούς, όσοι πιστεύουν σε κάποια θρησκεία (για την ακρίβεια όσοι πιστεύουν σε άλλες θρησκείες από αυτές της “πολιτισμένης” Δύσης) δεν έχουν δικαίωμα στη δημοκρατία, ούτε πρέπει να υπερασπίζονται αυτούς που ψήφισαν στις εκλογές.
Στην άλλη άκρη ορισμένοι αυτοαποκαλούμενοι αριστεροί και αντιεξουσιαστές ενοχλούνταν όχι μόνο γιατί ήταν ισλαμιστές αλλά και γιατί κρατούσαν τουρκικές σημαίες. Εδώ δικαίωμα στη δημοκρατία φαίνεται να έχουν μόνο όσοι κραδαίνουν την μαυροκόκινη – άντε χαριστικά και κανένα σφυροδρέπανο. Μια τρίτη κατηγορία Ελληναράδων (η οποία συχνά ενυπάρχει εν σπέρματι και στις δυο προηγούμενες ομάδες) κατέληγε απλώς στο συμπέρασμα ότι αυτοί είναι Τούρκοι και συνεπώς εξ ορισμού δεν μπορούν να έχουν καμία σχέση με τη δημοκρατία.
Όπερ έδει δείξαι ο άνθρωποι που έπαιξαν τη ζωή τους κορώνα γράμματα δεν το έκαναν για τη δημοκρατία και την ελευθερία αλλά για δικά τους συμφέροντα από τα οποία εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να κρατήσουμε σαφείς αποστάσεις.
Μερικές σκόρπιες σκέψεις πάνω σε όλα αυτά:
– Από τις εξελίξεις στην Τουρκία δεν κέρδισε η δημοκρατία αλλά έχασε η δικτατορία.
-Σε τόσο κρίσιμες στιγμές όπου παίζεται η ζωή σου είναι εύκολο να υπάρχουν ακρότητες και από τις δυο πλευρές. Αυτό δεν εξισώνει την γενικότερη εικόνα ανάμεσα στον θύτη και το θύμα. Εχω δει ακόμη και στην Αθήνα διαδηλωτές να χτυπούν τόσο βίαια αστυνομικό που ήμουν σίγουρος ότι θα τον σκότωναν, αυτό όμως δεν αλλάζει τις ισορροπίες ισχύος ανάμεσα στη βία του κράτους και τα δίκαια αιτήματα των διαδηλωτών.
– Στους δρόμους δεν κατέβηκαν μόνο ισλαμιστές οπαδοί του σουλτάνου Ερντογάν αλλά και ευρύτερα στρώματα που δεν ανέχονται πλέον την επιστροφή στο στρατοκρατικό καθεστώς προηγούμενων δεκαετιών.
– Το γεγονός ότι ο Ερντογάν είναι αυταρχικός και βαθιά αντιδημοκρατικός δεν σημαίνει ότι δεν έχει μεγάλη λαϊκή στήριξη. Όταν το χειρότερο εκλογικό σου αποτέλεσμα είναι 50% σημαίνει ότι με κάποιο τρόπο εξασφαλίζεις τη στήριξη ενός ποσοστού του πληθυσμού, που στην Ευρώπη κανένας ηγέτης δεν τολμά να ονειρευτεί. Και αυτό ισχύει για αρκετούς ακόμη αυταρχικούς ηγέτες όπως ο Πούτιν στη Ρωσία ή παλαιότερα ο Αχμεντινετζάντ στο Ιράν. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να μην είναι δημοκράτες αλλά συχνά έχουν ισχυρότατη πολιτική νομιμοποίηση.
– Βλέποντας τον κόσμο μόνο μέσα από τον παραμορφωτικό φακό της δυτικής αστικής δημοκρατίας δεν βοηθά καθόλου στην κατανόηση αυτής της πραγματικότητας. Υπάρχουν πολύτιμα συμπεράσματα για να διδαχθούμε (π.χ για την ισορροπία ανάμεσα στην οικονομική δημοκρατία που (ψευδώς) υπόσχονται κάποιοι από αυτούς τους ηγέτες και την πολιτική δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα που (ψευδώς) υπόσχονται οι πολιτικοί της Δύσης.
– Υπάρχουν πραξικοπήματα που μπορούν να φέρουν πιο δημοκρατικές συνθήκες. Το πραξικόπημα του 1960 στην Τουρκία έφερε περισσότερες δημοκρατικές ελευθερίες, εργασιακά δικαιώματα και το καλύτερο σύνταγμα που είχε γνωρίσει η Τουρκία. Σημαίνει μήπως αυτό ότι θα πρέπει να αφήνουμε την τύχη μας στους στρατηγούς και τα όπλα τους, ακόμη και αν υπό ορισμένες προϋποθέσεις εκφράζουν ένα πιο φιλελεύθερο μοντέλο διακυβέρνησης; Η εμπειρία της Τουρκίας μας διδάσκει πως όχι. Γιατί το «δημοκρατικό» πραξικόπημα του ’60 έφερε και το πραξικόπημα του 1971 και αργότερα την αιματοχυσία, τις φυλακίσεις και τα βασανιστήρια του 1980.
Εν κατακλείδι πριν σηκώσουμε το δάχτυλο για να καταδικάσουμε τους Τούρκους αναρωτήθηκε κανείς τι έκανε ο ελληνικός λαός όταν τα άρματα μάχης βγήκαν στους δρόμους της Αθήνας το 1967;
Γίνονταν μήπως καθημερινές οδομαχίες μπροστά στο κοινοβούλιο από ανθρώπους που θα έδιναν και τη ζωή τους για τα ιδανικά της ελευθερίας και της δημοκρατίας; Ή μήπως για αρκετά χρόνια η χούντα πέτυχε ένα φρικτό κοινωνικό συμβόλαιο προσφέροντας μερικά κόκαλα (και πολύ περισσότερες ψεύτικες υποσχέσεις) για να εξαγοράσει την ανοχή ενός σημαντικού τμήματος της κοινωνίας;
Φυσικά ήρωες υπήρξαν πολλοί στα χρόνια της ελληνικής επταετίας αλλά για το μεγαλύτερο διάστημα αποτελούσαν μια αισχρή μειοψηφία και κέρδισαν την στήριξη ευρύτερων στρωμάτων της κοινωνίας μόνο όταν το οικονομικό μοντέλο της χούντας (της ρεμούλας και του εύκολου πλουτισμού) εξάντλησε τα καύσιμά του.
Πριν κατηγορήσουμε λοιπόν τους άλλους ας κοιτάξουμε λίγο και τον εαυτό μας. Και εν τέλει ας αναλογιστούμε ότι ζούμε σε μια χώρα και μια ένωση κρατών όπου η πολιτική ηγεσία δεν δέχεται ούτε τα αποτελέσματα δημοψηφισμάτων… και δεν ανοίγει μύτη.
Άρης Χατζηστεφάνου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου