Αν συνδυαστούν τα όσα υποστηρίζουν οι δύο εταιρείες, η ΕΥΑΘ αντί για έναν «ανοιχτό» διαγωνισμό αναζητεί κάτι πολύ συγκεκριμένο. Μία μεγάλη ιδιωτική κατασκευαστική εταιρεία, όχι όμως οποιαδήποτε «ξένη» αλλά κάποια που έχει αναλάβει στο παρελθόν πολλά και σημαντικά έργα σχετικά με την ύδρευση της Θεσσαλονίκης. Φαίνεται ότι υπάρχει μόνο μία που ταιριάζει στην παραπάνω περιγραφή… Η Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης μέχρι σήμερα ακολουθεί ένα ιδιαίτερο μοντέλο λειτουργίας, καθώς αναθέτει τα επιμέρους έργα σε διαφορετικούς εργολάβους με μικρής διάρκειας διαγωνισμούς και σχετικά χαμηλό κόστος, κρατώντας η ίδια την εποπτεία.
Στα τέλη του 2015 όμως η διοίκηση της ΕΥΑΘ αποφάσισε να προκηρύξει έναν μεγάλο διαγωνισμό, πενταετούς διάρκειας, ώστε να βρεθεί ένας υπερεργολάβος που θα αναλάβει όλα τα έργα της εταιρείας (μονάδες επεξεργασίας λυμάτων, ξήρανση, όσμωση, υποθαλάσσιο αγωγό διάθεσης, βοθρολύματα). Μάλιστα αξίζει να σημειωθεί ότι σε συνεδρίαση που έγινε τον Δεκέμβριο η διοίκηση της Εταιρείας κατηγορήθηκε ότι προσπάθησε να ακολουθήσει διαδικασίες – εξπρές, καταθέτοντας τα σχετικά έγγραφα λίγες ώρες πριν τη συνεδρίαση. Ο διαγωνισμός τελικά προκηρύχθηκε επίσημα τον Ιανουάριο, με συνολικό προϋπολογισμό 64,5 εκατ, ευρώ, όταν ο συνολικός τζίρος της εταιρείας ανήλθε στα περίπου 74 εκατ. ευρώ το 2014.
Οι δύο προσφυγές
Το ThePressProject έχει στην κατοχή του δύο προδικαστικές προσφυγές που κατατέθηκαν στην ΕΥΑΘ από δύο διαφορετικές εταιρείες που προσπάθησαν να λάβουν μέρος στο διαγωνισμό. Η πρώτη ανήκει στη «Lyonnaise des Eaux», θυγατρική της γνωστής εταιρείας Suez. Η γαλλική εταιρεία (που είχει ακολουθήσει την γαλλική αντιπροσωπεία στην επίσκεψη του Νοεμβρίου) καταγγέλλει ότι «ολόκληρο το κείμενο της Διακήρυξης καθιστά αδύνατη την υποβολή υγιούς ανταγωνιστικής προσφοράς από τους ενδιαφερόμενους και προδιαγράφει συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού», εξηγώντας ότι η ΕΥΑΘ δεν παρέχει τα αναλυτικά τεχνικά στοιχεία (μελέτες, διαγράμματα, μηνιαίες και ετήσιες εκθέσεις) ώστε να μπορούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι να υπολογίσουν τα οικονομικά δεδομένα.
«Οι φωτογραφικοί όροι της Διακήρυξης παραβιάζουν την αρχή της ίσης μεταχείρισης, της ισότητας των διαγωνιζομένων και του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού» τονίζει η γαλλική εταιρεία, που στην προσφυγή της επίσης υποστηρίζει ότι η ΕΥΑΘ δεν χρησιμοποίησε ως όφειλε το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (και έτσι πιθανώς εξηγείται και η τροπολογία που επιχειρήθηκε να περάσει τον Δεκέμβριο για τη μη υποχρέωση να χρησιμοποιείται το εν λόγω σύστημα με αναδρομική μάλιστα ισχύ).
Φυσικά όταν γίνεται λόγος για «φωτογραφικές» διατάξεις, αμέσως προκύπτει το ερώτημα ποιον εξυπηρετούν. Η «Lyonnaise des Eaux» καταγγέλλει ότι μόνο εργολάβοι που ήδη παρέχουν υπηρεσίες στις εγκαταστάσεις της ΕΥΑΘ μπορούν να είναι πιθανοί ανάδοχοι του διαγωνισμού. Κάτι που δεν φαίνεται να είναι απόλυτα ακριβές, αφού το πεδίο ανταγωνισμού μοιάζει να είναι ακόμα πιο περιορισμένο. Η δεύτερη προσφυγή κατά του διαγωνισμού ανήκει στην «Χ. Κωνσταντινίδης Α.Ε», κατασκευαστικής που στο παρελθόν έχει αναλάβει την εκτέλεση μικρότερων έργων για το νερό της Θεσσαλονίκης.
Είναι δηλαδή μια εταιρεία που θεωρητικά θα έπρεπε να επωφελείται από τις «φωτογραφικές» διατάξεις και να πληροί τις προϋποθέσεις για να διεκδικήσει τουλάχιστον το έργο, μόνο που κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Στην προσφυγή της η ελληνική εταιρεία αναφέρει μία σειρά κριτηρίων που έχει ορίσει η ΕΥΑΘ (σχετικά με την προηγούμενη εμπειρία, τη διάρκεια των συμβάσεων, το κόστος των υπηρεσιών κ.α.) τα οποία δεν της αφήνουν περιθώριο να καταθέσει έγκυρη προσφορά. «Ο συνδυασμός των ζητούμενων προϋποθέσεων δυσχεραίνει όλο και περισσότερο την έγκυρη συμμετοχή υποψηφίων στο διαγωνισμό» τονίζει η εταιρεία.
Αυτό που προκύπτει από τις προσφυγές είναι ότι, ορίζοντας αυστηρές προϋποθέσεις και μη παρέχοντας τεχνικά στοιχεία, η ΕΥΑΘ ουσιαστικά εμποδίζει και εταιρείες που μέχρι σήμερα δεν είχαν αναμειχθεί στους διαγωνισμούς της και τους μικρότερους εργολάβους της να συμμετέχουν στο διαγωνισμό. Χαρακτηριστικό μάλιστα είναι ότι ο διαγωνισμός δεν αφήνει περιθώριο σε κάποιας μορφής συνεργασίας μικρότερων «παικτών», αφού θέτει κριτήρια αυτοτέλειας ακόμα και σε περίπτωση ένωσης ή κοινοπραξίας. Κάπου εδώ το αίνιγμα που θέσαμε στην αρχή βρίσκει την απάντηση σου.
Όλα δείχνουν τον «Άκτωρα»
Μεγάλο φαβορί για την ανάληψη του διαγωνισμού φαίνεται ότι είναι η γνωστή εταιρεία «Άκτωρ Α.Ε» του γνωστού επιχειρηματία Γ.Μπόμπολα. Στις προσφυγές τους οι δύο εταιρείες αναφέρονται σε μία συγκεκριμένη εταιρεία, χωρίς ωστόσο να την κατονομάζουν. Η «Χ.Κωνσταντινίδης Α.Ε.» υποστηρίζει ότι η εκπλήρωση των προϋποθέσεων που θέτει η ΕΥΑΘ είναι εφικτή «μόνο από τον λειτουργό της Εγκατάστασης της Ψυττάλειας»
. H «Lyonnaise des Eaux» τονίζει ότι τα στοιχεία που η ίδια δεν γνωρίζει, είναι στη διάθεση των «υπεργολάβων που μέχρι σήμερα έχουν υπ’ευθύνη τους τη Λειτουργία και τη Συντήρηση της Εγκατάστασης Επεξεργασίας λυμάτων». Ο «Άκτωρας» μοιάζει να είναι η μόνη εταιρεία που εμπλέκεται με ηγετικό ρόλο και στα δύο αυτά έργα.
Είναι λίγο πολύ γνωστό ότι η συγκεκριμένη εταιρεία έχει αναλάβει εδώ και χρόνια το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών της ΕΥΑΘ, κάτι που σημαίνει ότι, ακόμα κι αν οι καταγγελίες των δύο εταιρειών δεν ευσταθούν, συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες να αναλάβει αυτόν τον διαγωνισμό – μαμούθ για τα δεδομένα της εταιρείας.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η διοίκηση της ΕΥΑΘ απέρριψε ως αβάσιμες και απαράδεκτες τις δύο προσφυγές, απαντώντας με πολυσέλιδες εισηγήσεις στις καταγγελίες των δύο εταιρειών. Η Εταιρεία τονίζει ότι όλα τα στοιχεία, μολονότι δεν έχουν συνταχθεί από την ίδια, είναι διαθέσιμα για κάθε ενδιαφερόμενο, ενώ υπερασπίζεται τις επιλογές της σχετικά με τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις. Ωστόσο κατά την απάντηση της στην «Χ.Κωνσταντινίδης Α.Ε» η ΕΥΑΘ παραδέχεται ότι «συγκεκριμένος αριθμός εταιριών έχει την εμπειρία στην Ελλάδα για παροχή των υπηρεσιών, αυτές που δραστηριοποιούνται στην Ψυττάλεια και στην Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων Θεσσαλονίκης». Αυτό που δεν λέει όμως είναι ότι ο «συγκεκριμένος αριθμός» εδώ δείχνει μία επιχείριση. Τον Άκτωρα.
Το «Όχι» στο δημοψήφισμα
Η κοινωνία της Θεσσαλονίκης έχει τοποθετηθεί εδώ και χρόνια υπέρ του δημοσίου χαρακτήρα του νερού, με αποκορύφωμα τη μεγάλη συμμετοχή στο άτυπο δημοψήφισμα για την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ το Μάιο του 2014, όταν 213.508 πολίτες ψήφισαν «Όχι».
Για την ιστορία να σημειώσουμε την περίεργη καθυστέρηση στην ανακοίνωση της απόφασης του ΣτΕ σχετικά με την ιδιωτικοποίηση του νερού. Η απόφαση είχε καθυστερήσει 3 μήνες να «καθαρογραφεί» και τελικά δόθηκε στη δημοσιότητα 15 λεπτά αφού έκλεισαν οι κάλπες εκείνη την ημέρα. Δεν ήταν λίγοι αυτοί που είχαν κατηγορήσει τότε το Συμβούλιο ότι καθυστέρησε εσκεμμένα την απόφαση που έκρινε αντισυνταγματική την ιδιωτικοποίηση της επιχείρησης ύδρευσης Θεσσαλονίκης για να να μην (ή για να) επηρεαστεί το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών.
Με το νέο διαγωνισμό όμως φαίνεται όμως ότι γίνονται κινήσεις προς την αντίθετη κατεύθυνση. Από εργαζόμενους της ΕΥΑΘ αλλά και φορείς της πόλης εκφράζονται φόβοι ότι, μολονότι η ΕΥΑΘ δεν λειτουργούσε ποτέ εντελώς αυτόνομα, αυτός ο «υπερδιαγωνισμός» μοιράζει ακόμα περισσότερο την «δημόσια πίτα σε ιδιώτη», ενώ «δυσχεραίνει τον κοινωνικό έλεγχο» και προχωράει τις διαδικασίες ιδιωτικοποίησης.
Βέβαια το γεγονός ότι ουσιαστικά το νερό της Θεσσαλονίκης είναι στα χέρια του Άκτωρα αποτελούσε κοινό μυστικό. Το είχε αποκαλύψει μάλιστα ο ίδιος ο Γιάννης Μπουτάρης σε αδημοσίευτο απόσπασμα από συνέντευξή του στην ολλανδική TV που είχε παρουσιάσει το 2013, μήνες πριν το δημοψήφισμα για την ΕΥΑΘ.
Πώς θα λειτoυργήσει η ΕΥΑΘ δημόσια, χωρίς τον Άκτωρα, αναρωτιόταν τότε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Μάλλον ένα τέτοιο σενάριο, παρά τον αγώνα των πολιτών, απομακρύνεται...
https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=FAd0XCmMzMM
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου