Σάββατο 1 Ιανουαρίου 2011

Οι δέκα σημαντικότερες επιστημονικές εξελίξεις της περασμένης δεκαετίας

Η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα έφτασε στο τέλος της, αφήνοντας ως κληρονομιά σημαντικά τεχνολογικά και επιστημονικά επιτεύγματα. Το έγκριτο περιοδικό «Science» ανέδειξε τις δέκα σημαντικότερες ανακαλύψεις στους τομείς των θετικών επιστημών και της υγείας.

Χάρη στην εξέλιξη των υπολογιστών και του Διαδικτύου, καθώς και στην ανάπτυξη των τεχνολογικών εργαλείων που επιτρέπουν στους επιστήμονες την ακριβέστερη και αποτελεσματικότερη επεξεργασία των αντικειμένων τους, σημαντική πρόοδος έχει σημειωθεί στο χώρο της βιολογίας, της χημείας, της αστρονομίας, της φυσικής, της γεωλογίας, της γενετικής και της ιατρικής. Πλέον, κάθε ανακάλυψη είναι αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς και συνεργασίας των επιστημόνων στα ερευνητικά εργαστήρια και όχι η επίπονη προσπάθεια μοναχικών ιδιοφυϊών που πασχίζουν για αναγνώριση.

Σύμφωνα, λοιπόν, με το περιοδικό «Science», τα 10 σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα τη δεκαετία που πέρασε είναι τα εξής:

1. Το «σκοτεινό γονιδίωμα»: Στην αρχή αυτής της δεκαετίας, το 2000, το «διάβασμα» ενός γονιδίου αποτελούσε μακρόχρονη διαδικασία. Το 2010, ένα μηχάνημα «αλληλούχισης» μπορεί να διαβάσει τρία ανθρώπινα γονιδιώματα σε διάστημα μίας εβδομάδας. Μάλιστα, το 2001 οι επιστήμονες είχαν ανακαλύψει το «σκοτεινό» γονιδίωμα που βρίσκεται ανάμεσα στα γονίδια και δεν είναι καθόλου άχρηστο, όπως πίστευαν.

2. Πιο καθαρή εικόνα για το σύμπαν: Σημαντική ανακάλυψη στον τομέα της κοσμολογίας είναι ότι μόλις το 4% του σύμπαντος αποτελείται από κοινή ύλη, το 23% αποτελείται από την ανεξερεύνητη ακόμα «σκοτεινή ύλη» και το 73% από την ακόμα πιο άγνωστη «σκοτεινή ενέργεια», η οποία αναφέρεται ως πιθανή αιτία για τη συνεχή διαστολή του σύμπαντος.

3. Ανάλυση αρχαίου DNA: Μέσα από την ανάλυση «βιο-μορίων» πανάρχαιου γενετικού υλικού, καθώς και με την ανάγνωση του γονιδιώματος του Νεάντερνταλ το 2010, ανοίγονται νέοι δρόμοι στους γενετιστές και τους παλαιοντολόγους να ανακαλύψουν κάποιες μυστικές πτυχές της ζωής των πλασμάτων του μακρινού παρελθόντος, όπως είναι οι δεινόσαυροι.

4. Νερό στον Άρη: Η αποκάλυψη για την προυπάρχουσα ύπαρξη νερού πάνω ή μέσα στον Άρη, καθώς και η υγρασία που εντοπίζουν ακόμη και σήμερα οι διαδοχικές αποστολές των αστροναυτών, ενισχύουν το ενδεχόμενο για ύπαρξη πρωτόγονης (π.χ. μικροβιακής) ζωής στο σύμπαν.

5. «Χειραγώγηση» κυττάρων: η δυνατότητα αναπρογραμματισμού μερικών γονιδίων στα κύτταρα, επέτρεψε στους επιστήμονες να μετατρέπουν απλά κύτταρα του αίματος ή του δέρματος σε πολυδύναμα κύτταρα, σαν τα βλαστικά, τα οποία με τη σειρά τους μπορούν να πάρουν τη μορφή οποιουδήποτε κατεστραμμένου κυττάρου, ανοίγοντας τον ορίζοντα για την αντικατάσταση ιστών και οργάνων και για τη θεραπεία ασθενειών.

6. Το μικροβίωμα: περίπου το 90% των κυττάρων στο ανθρώπινο σώμα δεν είναι ανθρώπινα, αλλά αποτελούνται από μικροοργανισμούς (βακτηρίων, ιών, μυκήτων κ.α.), που συμβιώνουν μέσα μας. Το μικροβίωμα είναι το συλλογικό γονιδίωμα αυτών των μικροοργανισμών και η μελέτη του προσφέρει μια σαφέστερη εικόνα για τις διάφορες ασθένειες του οργανισμού.

7. Εξωπλανήτες: Πριν από το 2000, γνωρίζαμε την ύπαρξη μόνο 26 πλανητών εκτός του ηλιακού μας συστήματος, ενώ μέσα σε μία δεκαετία οι αστρονόμοι ανακάλυψαν πάνω από 500 νέους εξωπλανήτες. Μάλιστα, εκτιμάται ότι η προοδευτική εξέλιξη των τηλεσκοπίων θα βοηθήσει στη γρηγορότερη ανακάλυψη ζωής σε άλλο σύμπαν, ενώ δεν αποκλείεται η ζωή που θα ανακαλυφθεί να έχει και δική της νοημοσύνη.

8. Χρόνια φλεγμονή: Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η χρόνια φλεγμονή, η οποία οφείλεται σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, παίζει καθοριστικό ρόλο σε ασθένειες όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης, η αρτηριοσκλήρυνση, το Αλτσχάιμερ κ.α. Η μελέτή της θα βοηθήσει και στη γρηγορότερη εύρεση αποτελεσματικών θεραπειών.

9. Μετα-υλικά: Στη δημιουργία ενός αληθινού «μανδύα αορατότητας» σαν αυτό του Χάρι Πότερ πλησιάζουν οι επιστήμονες μέσα από τη «χειραγώγηση» του φωτός.

10. Κλιματική αλλαγή: Οι επιστήμονες συμφώνησαν ότι η ανθρωπότητα υπερθερμαίνει τη Γη. Μένει τώρα στους πολιτικούς ανά τον κόσμο να συνεργαστούν για να λυθεί το κλιματολογικό πρόβλημα.

Πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια: