Η "κατάδυση κάδων" ή skipping –όπως το αποκαλούν οι Άγγλοι– λέγεται πως ξεκίνησε κάπου στα μέσα της δεκαετίας του '60 με το κίνημα του Freeganism, αλλά τον τελευταίο καιρό στην Αγγλία έχει πάρει πρωτοφανείς διαστάσεις και έντονα πολιτικό χαρακτήρα, ενώ έχουν αρχίσει να ξεπηδούν εθελοντικά εγχειρήματα που αξιοποιούν οργανωμένα τα "σκουπίδια" των σουπερμάρκετ, όπως το FoodCycle.
Το tvxs.gr μίλησε με τους Dan Iles και Kester Reid, απόφοιτους πολιτικών επιστημών, επαγγελματίες skippers και ιδρυτές του FoodCycle στο Bristol της νοτιοδυτικής Αγγλίας, που εξηγούν περί τίνος πρόκειται το skipping:
"Είναι πολύ απλό" λέει ο Kester, "βουτάς μέσα και παίρνεις ότι σου ανοίγει την όρεξη. Εμείς στο σπίτι που μένουμε 5 άτομα, τρεφόμαστε αποκλειστικά από τους κάδους. Γάλα, κρέας, ψάρι, λαχανικά, φρούτα, γιαούρτι, σοκολάτες, παγωτά, γλυκά, κυριολεκτικά τα πάντα. Κάνουμε οργανωμένες εφόδους με ποδήλατα κάθε μέρα. Τις προάλλες, βρήκαμε σε μια σακούλα 60 κονσέρβες ψιλοκομμένης τομάτας που δεν είχαν λήξει, απλά ήταν λίγο σκουριασμένες από κάτω!"
Στόχος είναι οι κάδοι στην "πίσω αυλή" των σουπερμάρκετ, όπου τα περισσότερα ευρήματα είναι συσκευασμένα, καθαρά και έχουν λήξει την ίδια μέρα. "Βέβαια", καταγγέλλει ο Kester, "ορισμένα σουπερμάρκετ κάνουν ό,τι μπορούν για να σταματήσουν τους skippers. Χωρίς λόγο, είναι απλά κομπλεξικοί. Υπάρχουν νομικοί λόγοι, αλλά τα σουπερμάρκετ υποχρεούνται μόνο να κλειδώνουν τους κάδους. Είναι μια πολύ απλή κλειδαριά και σε κάθε σπίτι υπάρχει από ένα τέτοιο κλειδί. Αυτοί όμως παίρνουν επιπλέον μέτρα μόνο και μόνο από αντίδραση στους skippers. Ας πούμε, κάποια σουπερμάρκετ, όπως τα "πράσινα" Co-op, όχι απλά δεν σου δημιουργούν πρόβλημα, αλλά έχουν την πολιτική να βγάζουν έξω τους κάδους τους και έτσι να αφήνουν τα απορρίμματα τους να κλαπούν.
Γενικότερα, υπερβολική νομοθέτηση πάνω στα είδη διατροφής υπάρχει για να προστατεύονται τα σουπερμάρκετ προληπτικά από μηνύσεις. Στην ουσία όμως, παράγουν ένα τρομακτικό πλεόνασμα απορριμμάτων που θα μπορούσε πολύ εύκολα να αξιοποιηθεί".
Ο Dan επικεντρώνεται στους σκοπούς του κινήματος: "Στην Αγγλία το skipping έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια, έχει πάρει μορφή υποκουλτούρας. Σε όλες τις μεγάλες πόλεις που έχουν πανεπιστήμια, υπάρχει μια κοινότητα από skippers –κυρίως νέους– που τριγυρνάνε και συλλέγουν φαγητό, είτε για προσωπική κατανάλωση, είτε για την κοινότητά τους.
Πολλές φορές βέβαια, το skipping χάνει την βιοποριστική ή την πολιτική πλευρά του και γίνεται μέρος ενός lifestyle. Βλέπεις δηλαδή πολλούς skippers μεσαίας τάξης, με κάπως εναλλακτικό λουκ, που το κάνουν για να ζουν φτηνά. Δεν το βρίσκω κακό, απλά νομίζω ότι η πολιτική διάσταση του πράγματος βρίσκεται στην οργανωμένη δράση που εκμεταλλεύεται τα απορρίμματα σε επίπεδο κοινότητας, όπως το FoodCycle".
"Δε συμφωνώ απόλυτα σε αυτό", τον διακόπτει ο Kester, "νομίζω ότι το skipping έχει από μόνο του μια έντονα πολιτική διάσταση και πως πολλοί το κάνουν από ιδεολογία. Είναι ένας συνδυασμός από τα δύο, αλλά βλέπεις πολύ συχνά αναρχικούς ή καταληψίες ή ό,τι άλλο στους κάδους. Η κουλτούρα του να μην αφήνεις ένα απολύτως υγιεινό γεύμα να πάει χαμένο μπορεί να αλλάξει πολλά σε κοινωνικό, οικολογικό αλλά και πολιτικό επίπεδο".
"Σε αυτή τη χώρα το φαγητό έχει αποκοπεί από τους ανθρώπους και τον τρόπο ζωής τους. Δεν έχεις καμία επαφή με τον παραγωγό και ούτε με το τι είναι στη πραγματικότητα το φαγητό", λέει ο Dan, "Εννοώ πως αγοράζεις συσκευασμένα, πρoμαγειρεμένα γεύματα με αυστηρή ημερομηνία λήξης και έτσι, από μικρός χάνεις την ικανότητα να κρίνεις από μόνος σου αν κάτι τρώγεται ή όχι. Οι άνθρωποι έχουν αναπτύξει σε τέτοιο βαθμό την αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης ακριβώς για να μπορούν να ελέγχουν αν το φαγητό είναι δηλητηριασμένο ή ληγμένο".
Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Dan και ο Kester ακούσανε για ένα εθελοντικό πρόγραμμα που ξεκίνησε ένας φοιτητής στο Λονδίνο και αποφάσισαν να ανοίξουν το πρώτο στέκι του FoodCycle εκτός της αγγλικής πρωτεύουσας. Σήμερα, το FoodCycle μαγειρεύει "σκουπίδια" σε 12 σημεία της Βρετανίας.
"Το FoodCycle βασίζεται σε μια απλή φόρμουλα: Υπάρχει ταυτόχρονα σπατάλη και έλλειψη φαγητού και οι εθελοντές έρχονται να καλύψουν αυτό το κενό", εξηγεί ο Kester. "Για κάποιο λόγο, στην Αγγλία υπάρχει διαφορά λίγων ημερών μεταξύ της ημερομηνίας λήξης πώλησης και της ημερομηνίας λήξης κατανάλωσης. Έτσι, ερχόμαστε σε συνεννόηση με τα σουπερμάρκετ, που μας δίνουν όσα τρόφιμα δεν μπορούν να πουλήσουν πια, αλλά δεν έχουν λήξει ακόμα: ψωμί, λαχανικά, τα πάντα εκτός από κρέας βασικά. Αυτό –σε αντίθεση με το skipping– είναι νόμιμο. Τα παίρνουμε το Σάββατο το βράδυ και τα μεταφέρουμε με ποδήλατα στο Easton, όπου τα μαγειρεύουμε κάθε Κυριακή".
Το Easton πρόκειται για μια φτωχή και διαβόητη περιοχή του Bristol. Είναι το "γκέτο" όπου έκανε τις πρώτες του "ταγκιές" ο σημαντικότερος κάλλιεχνης graffiti στον κόσμο, ο Banksy, και που ανθεί η περίφημη μουσική σκηνή του Bristol. "Το Easton είναι η πολιτισμική καρδιά της πόλης, που πολύ λίγοι φοιτητές καταφέρνουν να γνωρίσουν" λέει ο Kester.
"Αυτό που είναι ξεχωριστό στην περίπτωση του Bristol είναι το πολιτικό στοιχείο του όλου εγχειρήματος, που έχει να κάνει με τη δύναμη της κοινότητας, τη σύσφιξη των σχέσεων και την ευαισθητοποίηση των φοιτητών-εθελοντών για το θέμα", τονίζει ο Dan.
"Πρώτον, πολλοί φοιτητές που είναι κολλημένοι στη φούσκα του πανεπιστημίου έχουν την ευκαιρία να κατέβουν στις φτωχογειτονιές του Easton και να αναμειχθούν με τον κόσμο εκεί που έχει μεγαλύτερη ποικιλομορφία. Αυτό νομίζω αλλάζει άμεσα τον τρόπο που πολλοί σκέφτονται και συμπεριφέρονται σε πολιτικό επίπεδο.
Δεύτερον, ο κόσμος συνειδητοποιεί ορισμένα πράγματα για τη διατροφική σπατάλη και κατ' επέκταση για τις συνολικότερες αιτίες του προβλήματος, και βρίσκει τρόπους για να δραστηριοποιηθεί άμεσα, όπως για παράδειγμα το skipping.
Τρίτον και νομίζω σημαντικότερο, είναι πως χτίζεις μια κοινότητα γύρω από το φαγητό. Η κοινότητα είναι κατά τη γνώμη μου η δυνατότερη βάση για ένα πολιτικό και κοινωνικό κίνημα, και το φαγητό είναι η δυνατότερη βάση για μια κοινότητα. Ένα μεγάλο τραπέζι με φαγητό είναι σίγουρα το καλύτερο μέρος για να συναντηθεί, να ανταλλάξει απόψεις και να συσπειρωθεί μια κοινότητα.
Στο Easton έχει ήδη δημιουργηθεί η δομή για κάτι τέτοιο και περιμένουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί. Μαζεύονται πολύ διαφορετικοί άνθρωποι, για κάποιους είναι στέκι, έρχονται άστεγοι, έρχονται ναρκομανείς, έρχονται καταληψίες, έρχονται μετανάστες, έρχονται οικογένειες, έρχονται ηλικιωμένοι άνθρωποι που απλά νιώθουν μοναξιά. Το κλίμα είναι πολύ ευχάριστο. Είναι απλά ένας πολύ ωραίος τρόπος να περάσει κανείς την Κυριακή του".
 |
| Ο Kester και ο Dan με ένα "σουφλέ σκουπιδιών" |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου