SOS για τη Μεσόγειο

Της ΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΠΑ-ΣΟΥΛΟΥΝΙΑ rpsoul@enet.gr

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΑΚΤΩΝ

Το «Καθαρίστε τη Μεσόγειο» δεν είναι σλόγκαν, αλλά επιτακτική ανάγκη. Η ανεξάντλητη «ρυποχωρητικότητα» της θάλασσας έχει αυξήσει την υποβάθμιση των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων με ανυπολόγιστες συνέπειες. Το πρόβλημα είναι ανθρωπογενές και η εθελοντική προσφορά και δράση είναι κρίσιμη, καθώς τα τελευταία στοιχεία που αφορούν το 2010, από την αλόγιστη απόρριψη σκουπιδιών, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά.


Στον εθελοντικό καθαρισμό των ακτών στην Ελλάδα, την τελευταία πενταετία, συμμετείχαν 75.000 άνθρωποι. Η χρονιά με τη μεγαλύτερη συμμετοχή ήταν το 2009 με 17.848 εθελοντές, ενώ το 2010 παρατηρήθηκε πτώση στους 16.495 συμμετέχοντες. Με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, πρώτος νομός στους εθελοντικούς καθαρισμούς αναδείχθηκε ο νομός Αττικής με 3.055 εθελοντές και δεύτερος ο νομός Λασιθίου με 2.600.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Μεσόγειος κατακλύζεται από 500 τόνους σκουπιδιών που προέρχονται από επιπλέοντα πλαστικά, ενώ τα αποτελέσματα των εθελοντικών καταγραφών σε 70 ελληνικές ακτές υπολογίζουν ότι τα πλαστικά απορρίμματα αγγίζουν το 49%. Ακολουθούν απορρίμματα από χαρτί σε ποσοστό 18%, μέταλλο 14%, ξύλινα αντικείμενα 6% και 2% αντίστοιχα καουτσούκ και νάιλον. Τα υψηλά επίπεδα ρύπανσης από χαρτί δικαιολογούνται επειδή οι εθελοντές κατέταξαν τα πολυάριθμα αποτσίγαρα, που βρήκαν πεταμένα στις παραλίες και άλλες φυσικές περιοχές, στην κατηγορία του χαρτιού. Μάλιστα στην Κέρκυρα το 2010 το 40% των απορριμμάτων προερχόταν από γόπες τσιγάρων.

Το ένα πέμπτο των σκουπιδιών που συναντάμε σε μια παραλία, δηλαδή το 19%, είναι από πλαστικά καπάκια μπουκαλιών, νερού, καλλυντικών και απορρυπαντικών. Τη δεύτερη θέση μοιράζονται τα καλαμάκια σε ποσοστό 10%. Τρίτες στη σειρά έρχονται οι πλαστικές σακούλες με 8% και τέλος 4% προέρχεται από γυαλί.

Ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ε.Ε. στην Ελλάδα, Πάνος Καρβούνης, ανέφερε στην «Κ.Ε.» την πρόσφατη πρωτοβουλία της ευρωπαίας επιτρόπου για την Αλιεία, Μαρίας Δαμανάκη, που στόχο έχει την απορύπανση της Μεσογείου: «Αρχίζει σύντομα στη νότια Γαλλία η πιλοτική εφαρμογή προγράμματος συλλογής των απορριμμάτων που επιπλέουν, από αλιευτικά σκάφη, με την προσθήκη ενός ειδικού μηχανισμού, ενώ παράλληλα προωθείται η θεσμοθέτηση μέτρων για την γενικευμένη απαγόρευση της χρήσης της πλαστικής σακούλας. Μάλιστα κάποιες χώρες όπως η Σουηδία και η Γερμανία έχουν επιβάλει σχετικούς φόρους».

Στην εκδήλωση που διοργανώθηκε για την προβολή της εκστρατείας, η διευθύντρια του Δικτύου Μεσόγειος SOS, Αννυ Μητροπούλου, διαχώρισε τα συχνά αιωνόβια απορρίμματα σε παράκτια επιπλέοντα και βενθικά και τόνισε την ανάγκη να υπάρξει συντονισμένη προσπάθεια αντιμετώπισης και των τριών ειδών με εργαλεία που δεν θα επιδεινώνουν την ήδη επιβαρημένη κατάσταση των παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα διαθέτει ακτογραμμή άνω των 16.000 χλμ., η προστασία και η ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων περιοχών της χώρας βρίσκεται σε νηπιακό στάδιο. Απουσιάζει ένα ενιαίο ικανοποιητικό νομοθετικό πλαίσιο, με αποτέλεσμα οι παράκτιες περιοχές να ρυθμίζονται με αποσπασματικές πολιτικές. Στο θαλάσσιο δίκτυο Natura 2000 έχει ενταχτεί μόλις το 6,12% των εθνικών χωρικών υδάτων, ενώ σε θέματα έρευνας της οικολογικής κατάστασης του θαλάσσιου περιβάλλοντος η χώρα μας βρίσκεται πολύ πίσω. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το ότι η κατάσταση του 65% των θαλάσσιων ειδών κρίνεται από κακή έως μη ικανοποιητική, ενώ το ποσοστό αυτό για τους οικοτόπους φτάνει το 80%! Ενδεικτικά, δεν έχει γίνει η απαραίτητη χαρτογράφηση των οικοσυστημάτων της Ποσειδωνίας, ενώ δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη δίκτυο παρακολούθησης της κατάστασης των αλιευμάτων, με αποτέλεσμα να απουσιάζουν τα αναλυτικά στοιχεία που είναι αναγκαία για να στηρίξουν αποφάσεις για μια βιώσιμη αλιευτική πολιτική.

Πηγή