Έξαρση στις «οικονομικές» αυτοκτονίες

Πολλαπλάσιες εμφανίζονται οι αυτοκτονίες στην Ελλάδα που οφείλονται σε οικονομικά αίτια. Συνολικά, οι άνθρωποι που δίνουν τέλος στη ζωή τους, στη συντριπτική πλειοψηφία άντρες από 35 έως 60 ετών, αυξήθηκαν κατά 40% τους πρώτους 5 μήνες του 2011. «Η οικονομική κρίση κινητοποιεί τους μηχανισμούς που θα ωθήσουν έναν ευάλωτο άνθρωπο στην αυτοκτονία», επιβεβαιώνουν ειδικοί στο tvxs.gr, επισημαίνοντας τις απρόβλεπτες συνέπειες από την απότομη πτώση του βιοτικού επιπέδου ενός ανθρώπου.



Κλινικός ψυχολόγος, συνεργάτης της ΜΚΟ Κλίμακα για το πρόγραμμα της αυτοκτονίας, ο κ. Άρης Βιόλατζης τονίζει ότι, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το Διεθνή Φορέα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, η Ελλάδα είναι παγκοσμίως η πρώτη χώρα στην αύξηση αυτοκτονιών τα τελευταία 2-3 χρόνια. Σημειώνεται ότι το 2008 και το 2009 σημειώθηκε αύξηση κατά 20% σε σχέση με το 2007. Από το 1999 έως το 2009 αυτοκτόνησαν στην Ελλάδα 4.042 άνθρωποι -οι επίσημες στατιστικές αφορούν εκ των πραγμάτων μόνο τις καταγεγραμμένες αυτοκτονίες- από τους οποίους οι 3.288 ήταν άνδρες και οι 754 γυναίκες.

Όπως εξηγεί ο κ. Βιόλατζης, η τελική εκτέλεση της πράξης «εξαρτάται άμεσα από τη σχέση του ανθρώπου με τη βία και τον πόνο» και «οι άνδρες είναι πιο εξοικειωμένοι με τα όπλα (π.χ. λόγω στρατού), τη βία κλπ». Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι «δυο πληθυσμιακές ομάδες γυναικών με πολύ υψηλά ποσοστά αυτοκτονικότητας είναι ιερόδουλες και γιατροί, διότι έχουν πιο στενή επαφή με τον πόνο». Το 57% των αντρών και το 55% των γυναικών έχουν αυτοκτονήσει με απαγχονισμό. Η δεύτερη συχνότερη μέθοδος αυτοκτονίας είναι ο αυτο-πυροβολισμός για τους άνδρες (κατά πλειοψηφία με χρήση κυνηγετικού όπλου) και η δηλητηρίαση για τις γυναίκες.

Ο επιστημονικός συνεργάτης της Κλίμακας υπογραμμίζει πως «τον αυτοκτονικό ιδεασμό τον παράγουν 2 στοιχεία: η διαταραχή των σχέσεων του ανθρώπου με τον κοινωνικό ιστό (χάνει τη δουλειά του, τους φίλους του, την ταυτότητά του) και η αίσθηση ότι ο ίδιος γίνεται βάρος στους υπόλοιπους οι οποίοι κατά τη γνώμη του θα ήταν καλύτερα χωρίς εκείνον».

Υπό την αιγίδα του υπουργείου Υγείας, η Κλίμακα λειτουργεί όλο το 24ωρο γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία (1018). Ενώ οι κλήσεις τις οποίες δεχόταν «έως το 2008 δεν ξεπερνούσαν τις 10-15 σε ημερήσια βάση, σήμερα υπάρχουν μέρες που ξεπερνούν τις 100». Μάλιστα, όπως αναφέρεται, «αρχικά ο 1 στους 4 ανέφερε ως πρόβλημα την οικονομική του κατάσταση, πράγμα που σήμερα κάνουν οι 3 στους 4». Ενδεικτικοί είναι και οι αριθμοί των ασθενών που εξετάζονται στα εξωτερικά ιατρεία της ΜΚΟ με προβλήματα αυτοκτονικότητας: 2.500 το χρόνο αλλά και μέσω τηλεψυχιατρικής: 4.000 το χρόνο.

«Η αυτοκτονία είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα, δεν πρέπει να το βλέπουμε μόνο ως ελληνικό. Ωστόσο, η οικονομική κρίση κινητοποιεί τους μηχανισμούς που θα ωθήσουν έναν ευάλωτο άνθρωπο στην αυτοκτονία. Σε αυτό το πλαίσιο, πρόκειται κυρίως για αρχικά ευκατάστατους ανθρώπους που πέφτουν απότομα σε οικονομικό και βιοτικό επίπεδο, καθώς «αλλάζει η ταυτότητά τους, καταστρέφεται η εικόνα τους, παύουν να είναι αυτοί που ήταν». Κατά 90% είναι άνθρωποι που έχουν κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας τη στιγμή που αυτοκτονούν. Πρέπει να ληφθεί όμως υπόψη ότι η αυτοκτονία είναι μια νοσολογική οντότητα από μόνη της πια. Γι’ αυτό και όλη διαβούλευση που είναι σε εξέλιξη σε επιστημονικό επίπεδο αποσκοπεί στην κατάταξη της αυτοκτονίας ως μιας ξεχωριστής διαταραχής», αναφέρει ο κ. Βιόλατζης.

Οι καταγεγραμμένες αυτοκτονίες έχουν διπλασιαστεί την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Στην Ελλάδα ανέρχονται πλέον σε 6 ανά 100.000 κατοίκους, διατηρώντας αυξητική τάση. Η έξαρση του φαινομένου, μετά την εκδήλωση της διεθνούς οικονομικής κρίσης, αφορά και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Στις ΗΠΑ, οι αυτοκτονίες έχουν ανέλθει στις 10 ανά 100.000 κατοίκους.


Πηγή