Σάββατο 20 Αυγούστου 2011

Αδέσποτα: Ο πολιτισμός σε «πτώχευση»

Ρεπορτάζ: Βάλια Μπαζού


Τα αναγνωρίζεις µε την πρώτη µατιά. Το βλέµµα τους έχει τρόµο και έκπληξη. Στον λαιµό έχουν ακόµα το λουράκι τους, που πριν από λίγες ηµέρες υποδήλωνε ότι ήταν µέλη µιας οικογένειας. Είναι πεινασµένα και ο σκελετός έχει αρχίσει να διαγράφεται στο σώµα τους. Όταν περνάς από δίπλα τους, είναι έτοιµα να σε ακολουθήσουν µε ένα νεύµα. Και αν δεν βρεθεί µια χείρα βοηθείας, το µέλλον τους είναι δυσοίωνο. Κάποια µπορεί να αντέξουν, να γίνουν µέλος µιας οµάδας και να προσπαθήσουν να επιβιώσουν στους δρόµους της πόλης. Τα περισσότερα θα βρεθούν νεκρά, από τροχαίο, από φόλα, από την πείνα και τη δίψα.




Η εικόνα είναι κάτι περισσότερο από οικεία στους δρόµους της Αθήνας, και όχι µόνο. Και το φαινόµενο πλέον παίρνει µεγάλες διαστάσεις καθώς εκτός από τις χωρίς πρόβληµα διακοπές οι δήθεν «φιλόζωοι» εγκαταλείπουν τα ζώα τους και µε πρόσχηµα την οικονοµική κρίση. Την ίδια ώρα, η πολιτεία, αντί να υιοθετήσει µια σύγχρονη πολιτική, που θα στηρίζεται στην υπεράσπιση των δικαιωµάτων των ζώων και στην ικανοποίηση της κοινής λογικής, δροµολογεί ένα σχέδιο νόµου που θα πυροδοτήσει το πρόβληµα, στέλνοντας ακόµα περισσότερα ζώα στους δρόµους των πόλεων.


«Συµπεριφέρεται σαν τρελό»
Σύµφωνα µε τις στατιστικές των φιλοζωικών οργανώσεων, κάθε χρόνο εγκαταλείπονται περίπου 80.000 ζώα, σκύλοι και γάτες. «Τα ζώα αυτά κατά µέσο όρο ζουν έναν χρόνο περίπου µετά την εγκατάλειψη, πεθαίνοντας είτε από δηλητηρίαση (φόλα) είτε από τροχαίο είτε από την άσκηση βίας εναντίον τους, πυροβολισµοί, κρέµασµα κ.λπ.» µας επισήµανε η Αναστασία Μποµπολάκη, νοµικός, πρόεδρος της Πανελλαδικής Φιλοζωικής και Περιβαλλοντικής Οµοσπονδίας και επικεφαλής της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής 110 Ζωοφιλικών Σωµατείων.


Και συνέχισε… «∆εν ξέρω αν έχετε δει τη συµπεριφορά του ζώου αµέσως και για πολλές µέρες µετά την εγκατάλειψή του… Συµπεριφέρεται σαν τρελό, τρέχει πάνω - κάτω, µη έχοντας επίγνωση των κινδύνων από τα αυτοκίνητα, είναι εξαιρετικά στρεσαρισµένο, κάνει περίεργες κινήσεις γύρω από τον εαυτό του και µπορεί να µείνει στο σηµείο της εγκατάλειψής του για αρκετό καιρό
- αν κατορθώσει να επιβιώσει από τροχαίο
- περιµένοντας τον ιδιοκτήτη του να έλθει να το πάρει».


Ακόµα και εν έτει 2011, η αντίληψη που έχουµε για τα λεγόµενα ζώα συντροφιάς στη χώρα µας, βρίσκεται πολλές δεκαετίες πίσω, µε αποτέλεσµα να αντιµετωπίζονται ως εργαλεία και ως αντικείµενα επισηµαίνει η Α. Μποµπολάκη. «Έχει επίσης να κάνει µε το γεγονός ότι αγνοούν ότι υπάρχουν νόµοι προστασίας των ζώων καθώς και διεθνείς συµβάσεις για την προστασία και τα δικαιώµατά τους, που η χώρα µας έχει επικυρώσει, επομένως υπάρχουν ποινικές και διοικητικές κυρώσεις». Και επίσης έχει να κάνει με μια περίεργη ιδεοληψία, αφού ακόμα και σήμερα κάποιοι θεωρούν ότι είναι «ιδιοκτήτες» και όχι «κηδεμόνες» ενός ζώου. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα μέλη των φιλοζωικών οργανώσεων τις περισσότερες φορές βρίσκονται αντιμέτωπα με αντιλήψεις που ξεπερνούν την κοινή λογική...


«Συνήθης απάντηση που λαμβάνουμε όταν προσπαθούμε να ενημερώσουμε τον κηδεμόνα - ιδιοκτήτη ενός ζώου για τις ευθύνες του, είναι: “δικό μου είναι ό,τι θέλω το κάνω”».


Πρωταθλητές στα αδέσποτα


Το φαινόμενο της εγκατάλειψης των ζώων συντροφιάς τους καλοκαιρινούς μήνες δεν είναι αμιγώς ελληνικό, αφού παρατηρείται και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, σε πολύ μικρότερη όμως έκταση.


Η ειδοποιός διαφορά, όπως υπογραμμίζει η Α. Μπομπολάκη, είναι ότι στις προηγμένες χώρες υπάρχουν δημόσια καταφύγια αλλά και οργανώσεις εθελοντών που διαθέτουν καταφύγια, με αποτέλεσμα τα ζώα να μην παραμένουν στον δρόμο. Αντίθετα, στην Ελλάδα δεν υπάρχει αυτή η κουλτούρα, δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές, με αποτέλεσμα η κατάσταση να έχει φτάσει στο απροχώρητο.


Όπως επισημαίνει η επικεφαλής της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής 110 Ζωοφιλικών Σωματείων, «η πολιτεία ποτέ μέχρι τώρα δεν ασχολήθηκε ώστε να δημιουργήσει ένα σύγχρονο νομικό πλαίσιο πλήρους προστασίας των ζώων». Και το άκρως περίεργο είναι ότι η επικρατούσα αντίληψη των καθ’ ύλην αρμοδίων βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση όλο και περισσότερων πολιτών που, ακόμα κι αν δεν συμμετέχουν ενεργά σε φιλοζωικές οργανώσεις, ενημερώνουν για εγκαταλελειμμένα ζώα, καταγγέλλουν περιστατικά κακοποίησης και γενικότερα δεν θεωρούν την αγάπη για τα ζώα και τη φροντίδα τους μια γραφική ενασχόληση.


Η αλήθεια είναι, όπως μας επισήμανε η Α. Μπομπολάκη, ότι τα τελευταία δυο χρόνια «οι διάφορες αρχές της χώρας, δημοτικές, αστυνομικές, εισαγγελικές, κτηνιατρικές κ.λπ., που μέχρι και πρόσφατα αδιαφορούσαν πλήρως για την καταπάτηση των δικαιωμάτων των ζώων, μετά τους συντονισμένους αγώνες των φιλοζωικών σωματείων άρχισαν να ξυπνούν». Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι το εγερτήριο είναι γενικό και προς τη σωστή κατεύθυνση. Απόδειξη το σχέδιο νόμου που έχει προκαλέσει αντιδράσεις στις φιλοζωικές οργανώσεις, αφού για μια ακόμα φορά η πολιτεία αντιμετωπίζει με λογική περασµένων δεκαετιών την προστασία των ζώων.


Νέες γενιές αδέσποτων


Παρά και τις θετικές διατάξεις που έχουν συµπεριληφθεί στο σχέδιο νόµου, υπάρχουν κεντρικές προβλέψεις που, αντί να λύνουν, δηµιουργούν προβλήµατα. Ένα από τα σοβαρότερα είναι η µε µαθηµατική ακρίβεια δηµιουργία και νέων γενιών αδέσποτων ζώων συντροφιάς, αφού, σύµφωνα µε την πρόβλεψη που υπάρχει, όλα τα αδέσποτα ζώα θα πηγαίνουν αποκλειστικά σε δηµοτικά κυνοκοµεία και καταφύγια και όχι σε ιδιωτικούς χώρους. 


Το νοµοσχέδιο καθορίζει, µάλιστα, ότι οι δήµοι οφείλουν να ιδρύσουν δηµοτικά ή διαδηµοτικά κτηνιατρεία και καταφύγια. Ο νοµοθέτης µε την πρόβλεψη αυτή δείχνει, όµως, να αγνοεί την πραγµατικότητα αφού υπάρχουν ελάχιστες εγκαταστάσεις και δηµοτικά καταφύγια. Άλλωστε, οι δήµοι είχαν ανάλογες αρµοδιότητες εδώ και αρκετά χρόνια, τις οποίες δεν κατάφεραν να ασκήσουν ενώ είναι, τουλάχιστον, αφελής όποιος πιστεύει ότι µπορούν να δηµιουργηθούν στο µέλλον, δεδοµένης της οικονοµικής κρίσης και των προβληµάτων που αντιµετωπίζουν όλες οι περιφέρειες της χώρας. 


Την ίδια ώρα, µάλιστα, επί της ουσίας τιµωρείται κάθε στάδιο της δράσης των φιλοζωικών οργανώσεων, µε κυρώσεις και πρόστιµα, µε αποτέλεσµα να τιµωρούνται οι άνθρωποι που εδώ και χρόνια αναπληρώνουν την απουσία της πολιτείας, επωµιζόµενοι το κόστος διάσωσης, εµβολιασµού, στείρωσης και ανεύρεσης οικογενειών στα αδέσποτα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, αν εθελοντής, σύλλογος ή ιδιώτης φιλοξενήσει στο διαµέρισµά του πάνω από δύο ζώα, τότε γα κάθε επιπλέον ζώο προβλέπεται πρόστιµο 500 ευρώ! Και ακόµα, δεν επιτρέπεται η ταυτόχρονη µεταφορά περισσότερων από πέντε ζώων, µε αποτέλεσµα, εάν κάποιος έχει, γα παράδειγµα, έξι γατάκια ή έξι σκυλάκια, να µην µπορεί να τα µεταφέρει ούτε στον κτηνίατρο. 


Πρόβληµα εντοπίζεται και στη διάταξη που προβλέπει ότι ένας κηδεµόνας ζώου οφείλει να το σηµάνει µε µικροτσίπ δύο µήνες µετά τη γέννησή του και πάντως πριν εγκαταλείψει τον τόπο γέννησής του. Αυτό σηµαίνει ότι, εάν έχει γεννήσει ο σκύλος ή η γάτα κάποιου, οφείλει πριν δώσει τα νεογέννητα προς υιοθεσία αυτά να έχουν σηµανθεί, διαδικασία ακριβή, που µπορεί να οδηγήσει και σε νέα κρούσµατα εγκατάλειψης κουταβιών αφού πολλοί είναι εκείνοι οι κακώς εννοούµενοι ιδιοκτήτες που θα προτιµήσουν να τα εγκαταλείψουν.


Την ίδια ώρα, όπως επισηµαίνουν οι φιλοζωικές οργανώσεις, δεν αγγίζεται το θέµα της εµπορίας, αφού δεν υπάρχει κανένας περιορισµός και δεν γίνεται κανένας έλεγχος, όπως για παράδειγµα η απαγόρευση αναπαραγωγής για εµπορικούς σκοπούς ζώων µικρότερων των δύο και µεγαλύτερων των έξι ετών, ώστε να αποτρέπεται η χρησιµοποίηση των ζώων ως «µηχανών παραγωγής κουταβιών».



Όπως υπογραμμίζει η Α. Μπομπολάκη, «γύρω από τα ζώα συντροφιάς υπάρχουν πλείστες όσες οικονομικές συντεχνίες, εκτροφείς, εισαγωγείς, καταστήματα πώλησης ζώων κ.λπ., που τα συμφέροντά τους είναι αντιστρόφως ανάλογα με την έννοια της προστασίας των ζώων. Το εύκολο κέρδος συντηρεί απίστευτα άθλιες συνθήκες διαβίωσης των ζώων στα μεγάλα εκτροφεία του πρώην ανατολικού μπλοκ, τα οποία εισάγονται στη χώρα μας». Είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε χρόνο προστίθενται πάνω από 60.000 νέα ζώα στην Ελλάδα, τη στιγμή που ο πληθυσμός των αδέσποτων είναι πολλές δεκάδες χιλιάδες. 


Πάγια αιτήματα των φιλοζωικών οργανώσεων, που δυστυχώς δεν εισακούγονται, είναι, προκειμένου να περιοριστεί ο αριθμός των αδέσποτων ζώων, να λάβει η πολιτεία σημαντικά μέτρα περιορισμού των γεννήσεων νέων ζώων τόσο από τους επίσημους εκτροφείς όσο και από τους χιλιάδες παράνομους εκτροφείς και να σταματήσει επίσης για κάποια χρόνια τις εισαγωγές σκύλων, γατών αλλά και άλλων ζώων μέχρι επιτέλους στη χώρα μας να ελεγχθεί δραστικά το φαινόμενο.


Η επικεφαλής της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής 110 Ζωοφιλικών Σωματείων προτείνει ακόμα να ενταχθεί σε όλες τις τάξεις του δημοτικού σχολείου ως κανονικό μάθημα η προστασία και τα δικαιώματα των ζώων γιατί θα πρέπει όλοι να μάθουμε ότι σε αυτόν τον πλανήτη δεν ζούμε μόνοι μας, αλλά συμβιώνουμε μαζί με τα άλλα πλάσματα της φύσης. «Χρειάζεται να επανεξετάσουμε τη θέση αι τη σχέση μας με τη φύση και τα ζώα, ξεκινώντας από τα ίδια τα θεμέλια του πολιτισμού μας, που έχει χτιστεί πάνω στην εκμετάλλευση ανθρώπων, ζώων, παιδιών, γυναικών, άλλων φυλών και γενικότερα των οικονομικά, βιολογικά και κοινωνικά ασθενέστερων και διαφορετικών». Θα μπορέσει άραγε η πολιτεία, τουλάχιστον στο θέμα αυτό που δεν εμπίπτει στις υποχρεώσεις του μνημονίου και του εφαρμοστικού νόμου, να υιοθετήσει μία σύγχρονη στρατηγική για τα ζώα συντροφιάς, με κοινή λογική και με ηθική, όπως γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη; Γιατί, εάν δεν μπορέσει και σε αυτό το θέμα, τότε οι δείκτες του πολιτισμού μας θα σηματοδοτήσουν «πτώχευση» χωρίς ελπίδα επιστροφής…


Πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια: